عِتْق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِتْق (به کسر عین) از
واژگان نهج البلاغه به معنای آزاد کردن است.
• عَتاق (به فتح عین) به معنای بزرگوار و محترم است.
از این ماده نه مورد در «
نهج البلاغه» آمده است.
عِتْق به معنای آزاد کردن آمده است.
عَتاق جمع عتیق به معنای بزرگوار و محترم است.
به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
دنیا فرموده است:
«وَ النَّاسُ فيها رَجُلانِ: رَجُلٌ باعَ نَفْسَهُ فَأَوْبَقَها، وَ رَجُلٌ ابْتاعَ نَفْسَهُ فَأَعْتَقَها.» «مردان در دنیا دو مردند: مردی که خویش را در دنیا فروخت و به هلاکت انداخت و مردی که نفسش را خرید و آزاد کرد.»
درباره نماز فرموده:
«وَ إِذْهاباً لِلْخُيَلاءِ عَنْهُمْ، لِما في ذلِكَ مِنْ تَعْفيرِ عِتاقِ الْوُجُوهِ بالتُّرابِ تَواضُعاً» «
تکبّر از آنها رخت بربندد؛ به علاوه ساييدن پيشانى كه بهترين جاهاى صورت است به
خاک،
موجب تواضع و گذاردن اعضاى پرارزش بدن بر زمين.»
عِتَاقِ جمع عتیق است به معنی بزرگوار و محترم.
در رابطه با آمدن مغول فرموده است:
«وَ يَعْتَقِبُونَ الْخَيْلَ الْعِتاقَ» «اسبان عتیق و اصیل را یدک می‌کشند.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
خوارج فرموده است:
«سُيُوفُكُمْ عَلَى عَواتِقِكُمْ» «شمشيرهاى خويش را بر دوش گذاشته»
عاتق: گردن انسان، عَوَاتِقِ جمع آن است.
از این ماده نه مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عتق»، ج ۲، ص ۷۰۱.
