عَرَفات (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عَرَفات:
(فَاِذا اَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ) عَرَفات:
بیابان وسیعی است در چهار فرسخی
مکه که
حاجیان، ظهر تا به
غروب روز نهم
ذی‌الحجه را در آن می‌مانند.
گرچه در نامگذاری این
سرزمین به «عرفات» جهات گوناگونی ذکر شده از جمله این که:
هنگامی که پیک وحی
خداوند «
جبرئیل» مناسک
حج را به «
ابراهیم» در آنجا نشان داد ابراهیم، در برابر او می‌گفت: «عَرَفْتُ، عَرَفْتُ» «شناختم، شناختم»، ولی بعید نیست این نامگذاری اشاره به حقیقت دیگری نیز باشد و آن این که آن
سرزمین که نخستین مراحل حج از آن شروع می‌شود محیط بسیار آماده‌ای برای
معرفت پروردگار و شناسایی ذات پاک اوست و به راستی آن «جذبه روحانی و معنوی» که
انسان به هنگام ورود به آن
سرزمین پیدا می‌کند با هیچ بیانی قابل توصیف نیست.
در این
سرزمین خاطره‌انگیز، انسان نه تنها از نشئه
عرفان پروردگار سرمست می‌شود، بلکه در درون وجود خود، خودش را هم که عمری است گم کرده است و به دنبالش می‌گردد پیدا می‌کند و به حال خویشتن نیز «
عارف» می‌شود،
آری این
سرزمین را «عرفات» می‌نامند، چه اسم جالب و مناسبی.
به موردی از کاربرد
عَرَفات در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ اَن تَبْتَغواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّکُمْ فاِذا اَفَضْتُم مِّنْ عَرَفاتٍ فَاذْکُرواْ اللّهَ عِندَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ و اذْکُروهُ کَما هَداکُمْ وَ اِن کُنتُم مِّن قَبْلِهِ لَمِنَ الضّآلّینَ) (گناهی بر شما نیست که از
فضل پروردگارتان و از منافع اقتصادی در ایّام حجّ بهره گیرید که از منافع حجّ، پی‌ریزی، اقتصاد صحیح اسلامی است و هنگامی که از «عرفات» کوچ کردید، خدا را نزد «
مشعر الحرام» یاد کنید. او را یاد کنید همانگونه که شما را
هدایت نمود و قطعاً شما پیش از این، از
گمراهان بودید.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(فَاِذا اَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفاتٍ فَاذْکُروا اللَّهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ) کلمه افضتم از مصدر
افاضه است، که به معنای بیرون شدن دسته جمعی عده‌ای است از محلی که بودند، پس
آیه دلالت دارد بر اینکه
وقوف به عرفات هم
واجب است، هم چنان که وقوف به مشعر الحرام که همان مزدلفه باشد واجب است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «عَرَفات»، ج۳، ص۱۵۵-۱۵۶.
