• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عوامل تقوا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پرهیزگاری، خویشتن داری در برابر خواهش های نفسانی، پرهیز از موجبات خشم خداوند را تقوا گویند.



برای کسب تقوا عواملی ذکر شده که در ذیل به آن‌ها می‌پردازیم.

۱.۱ - پیروی از صراط مستقیم

تقوای دینی بدون تبعیت از صراط مستقیم و اجتناب از راه‌های دیگر به دست نمی‌آید: «واَنَّ هـذا صِرطی مُستَقیمـًا فَاتَّبِعوهُ ولا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُم عَن سَبیلِهِ ذلِکُم وصـّـکُم بِهِ لَعَلَّکُم تَتَّقون»
[۳] دائرة المعارف قرآن کریم ج۸، ص۴۵۱.
، همان گونه که در این آیه شریفه ، بخشیدن تقوا بر تسلیم شدن در برابر فطرت پاک انسانی و پیروی از حق ، مترتب گشته است: «والَّذینَ اهتَدَوا زادَهُم هُدًی وءاتـهُم تَقوهُ « خداوند طریق هدایت و کسب تقوا را به انسان ، الهام و برای وی بیان کرده است: «فَاَلهَمَها فُجورَها و تَقوها» ؛ «و ما کانَ اللّهُ لِیُضِلَّ قَومـًا بَعدَ اِذ هَدهُم حَتّی یُبَیِّنَ لَهُم ما یَتَّقون»

۱.۲ - مراعات و اجرای حدود الهی

از آنجا که خداوند، امور دشواری چون قصاص را به انگیزه پرهیز از آتش با اجتناب از معاصی واجب ساخته است، می توان اجرای حدود الهی و از جمله قصاص را از عوامل تقوا دانست: «ولَکُم فِی القِصاصِ حَیوةٌ یـاُولِی الاَلبـبِ لَعَلَّکُم تَتَّقون» ، هرچند برخی احتمال داده‌اند مراد از «لَعَلَّکُم تَتَّقون» در این آیه، تنها پرهیز از قتل باشد نه مطلق تقوی از هر جهت.
[۹] التفسیر الکبیر ج۵، ص۶۳.


۱.۳ - روزه داری

روزه داری سبب تقویت اراده، مقاومت در برابر شهوات و فروکش کردن هواهای نفسانی و در نهایت، رسیدن به تقواست:
[۱۰] التفسیر الکبیر ج۵، ص۷۷.
«یـاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا کُتِبَ عَلَیکُمُ الصّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقون»

۱.۴ - یادآوری پیام های آسمان

پذیرش جدّی کتاب‌های آسمانی و یادآوری پیام‌های آن‌ها می‌تواند انسان‌ها را به تقوا برساند. « و اِذ اَخَذنا میثـقَکُم و رَفَعنا فَوقَکُمُ الطّورَ خُذوا ما ءاتَینـکُم بِقُوَّة و اذکُروا ما فیهِ لَعَلَّکُم تَتَّقون» ، از این رو خداوند اصل نزول قرآن و وعیدهای آن را و نیز بیان آیات خویش را به جهت حصول تقوا و تحرز از دشمنی و لجاجت با حق خوانده است و نیز هدف تبیین آیات خویش را متقی شدن مردم معرفی کرده است.

۱.۵ - پرستش خدا

در آغاز سوره بقره پس از بیان حال متقیان، کافران و منافقان مردم به عبادت پروردگار خویش فرا خوانده شده اند تا به متقیان پیوسته، از کافران و منافقان جدا شوند « یـاَیُّهَا النّاسُ اعبُدوا رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُم والَّذینَ مِن قَبلِکُم لَعَلَّکُم تَتَّقون»


۱. تفسیر المیزان ج۷، ص۳۷۸-۳۷۹.    
۲. انعام/سوره۶، آیه۱۵۳.    
۳. دائرة المعارف قرآن کریم ج۸، ص۴۵۱.
۴. محمّد/سوره۴۷، آیه۱۷.    
۵. تفسیرالمیزان ج۱۸، ص۲۳۹.    
۶. شمس/سوره۹۱، آیه۸.    
۷. توبه/سوره۹، آیه۱۱۵.    
۸. بقره/سوره۲، آیه۱۷۹.    
۹. التفسیر الکبیر ج۵، ص۶۳.
۱۰. التفسیر الکبیر ج۵، ص۷۷.
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۱۸۳.    
۱۲. بقره/سوره۲، آیه۶۳.    
۱۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۱.    
۱۴. بقره/سوره۲۲، آیه۱۸۷.    
۱۵. تفسیر المیزان ج۱۴، ص۲۱۳-۲۱۴.    
۱۶. تفسیر المیزان ج۱، ص۵۷.    
۱۷. بقره/سوره۲، آیه۲۱.    



دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله تقوا.    






tag light_tagspan class=




جعبه ابزار