عناوین فرهنگ‌نامه قواعد فقه (محقق داماد)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

نگارش قواعد فقه توسط محقق داماد، جهت تنظيم قواعد فقهى بر اساس نظام حقوقى رايج و قابل تطبيق با نظم حقوقى جهانى است. لذا قواعد فقه در قالب قواعد فقه مدنی ، قضايى، جزايى و سياسى بخش‌بندى گرديده است.

---

نظریه فقهی
تقسیمات احکام
اماره و اصل
شرط
علت و سبب
مقتضی و مانع
حق
حکم
نحوه تشخیص حق از حکم
حکم موارد شک
مصادیق مردّد حق و حکم
قاعده ید
مصادیق قاعده ید
مستندات قاعده ید
تعارض بینه و ید
حاکمیت ید در غیر مقام تنازع
حاکمیت ید در مقام تنازع
قاعده ید در وقفیت
حاکمیت ید در منافع
حاکمیت ید در حقوق
حاکمیت ید در اعراض و انساب
حجیت ید برای ذو الید
تعدد ایادی بر مال واحد
قاعده ید در قانون مدنی ایران
مستندات قاعده لا ضرر
معنای ضرر و ضرار
لا در قاعده لا ضرر
نظریه امام خمینی در قاعده لا ضرر
تنبیهات قاعده لاضرر
قاعده غرور
مستندات قاعده غرور
مدلول قاعده غرور
مصادیق قاعده غرور
رابطه مالک با غارّ و مغرور
قاعده استیمان
ماهیت حقوقی ید امانی
مقبوض به عقد فاسد
مأخوذ بالسّوم
ید زوج نسبت به مهریه
قاعده اتلاف
نقش قصد و عمد در ضمان اتلاف
قاعده تسبیب
اجتماع مباشر و مسبب
اتلاف منافع
اجتماع اسباب
قاعده تلف مبیع قبل از قبض
اتلاف بایع
اتلاف مشتری
اتلاف شخص ثالث
تحلیل حقوقی قبض
مستندات قاعده احترام
کاریرد قاعده احترام
مسائل قاعده احترام اموال مردم
قاعده احیای موات
اقسام موات
ماهیت مادی احیا
قاعده اقدام به زیان
قاعده اقدام به ضمان
قاعده سلطنت بر اموال
مستندات قاعده سلطنت
تحلیل مفاد قاعده سلطنت
قلمرو قاعده سلطنت
قاعده ملازمه اذن در شی‌ء با اذن در لوازم آن
مصادیق قاعده ملازمه اذن در شی‌ء
قاعده صحت به مفهوم جواز تکلیفی
قاعده صحت به مفهوم وضعی
ارزیابی دلایل قاعده صحت
تعارض استصحاب با قاعده صحت
قاعده صحت در قانون مدنی ایران
قاعده صحت به معنای نفوذ قراردادها
قاعده تحجیر
مستندات قاعده تحجیر
تحجیر مفید ملک است یا حق
شرایط تحقق حق تحجیر
زوال حق اولویت تحجیر
قاعده شروط
مبانی فقهی قاعده شروط
شرط ضمن عقد
احکام شرط فعل
شروط ابتدایی
شروط ضمن عقود جایز
شرط صریح و شرط ضمنی
شرط ضمنی بنایی
جایگاه شرط ضمنی بنایی در قانون مدنی
شرط ضمنی در نظام حقوقی کامن لا
شرط ضمنی عرفی
ادله شرط ضمنی عرفی در قانون مدنی‌
مبانی شرط ضمنی عرفی
قلمرو شرط ضمنی عرفی‌
شرایط صحت شرط
اسقاط شرط
تشخیص شرط مخالف کتاب و سنت
مستندات قاعده سبق
ماهیت حقوقی حق سبق
قلمرو اجرای قاعده سبق
سقوط حق سبق
اصل صحت به مفهوم تکلیفی
اصل صحت به مفهوم وضعی
ارزیابی دلایل قاعده صحت
تعارض استصحاب با قاعده صحت
اصل صحت در قانون مدنی ایران
اصل صحت به معنای نفوذ قرارداد
مستندات قاعده حیازت
ماهیت حقوقی حیازت
شرایط حیازت‌ کننده
موضوع حیازت
مصادیق حیازت
قاعده تعذر وفا به مدلول عقد
مفهوم عدم وفا به مدلول عقد
مفهوم بطلان عقد
تعذر وفا به عقد در حقوق ایران
تعذر وفا به عقد در حقوق خارجی
مصادیق قاعده تعذر وفا به عقد
مبانی فقهی قاعده تسلّط
مفاد قاعده تسلط
اجرای قاعده تسلط در مورد حقوق
مالکیت در قوانین موضوعه
قاعده نفی عسر و حرج
مبانی فقهی قاعده عسر و حرج
مفاد قاعده نفی حرج
قلمرو قاعده نفی عسر و حرج
تعارض قاعده نفی عسر و حرج با قاعده لا ضرر
مصادیق عسر و حرج در قوانین
قاعده اصالة اللزوم
دلایل اجتهادی اصالة اللزوم
دلایل فقاهتی اصالة اللزوم
فوریت و تراخی خیار غبن
قاعده رضاع
مبانی فقهی قاعده رضاع
شروط رضاع
قرابت رضاعی بین دو طفل
حکم رضاع
بانک شیر مادر
قاعده ما یضمن
مبانی فقهی قاعده ما یضمن
توجیه عکس قاعده ما یضمن
قلمرو قاعده ما یضمن
استثنائات قاعده ما یضمن
قاعده الزعیم الغارم
مبانی فقهی قاعده الزعیم الغارم
هدف تأسیس عقد ضمان
بررسی ادله عقد ضمان
قاعده تحذیر
مبانی فقهی قاعده تحذیر
شرایط لازم رفع مسئولیت
قاعده تحذیر در قوانین مدون
مسائل قاعده تحذیر
قاعده ابراء
ماهیت ابراء
عقد یا ایقاع بودن ابراء
ردّ ابراء از سوی مدیون
رجوع از ابراء
ارکان ابراء
ابراء دیون
ابراء از عین و حق
صیغه یا لفظ ابراء
انواع ابراء
اقرار مدیون بعد از ابراء
ابراء در مرض موت
ابراء و هبه دین
قاعده اعراض
اعراض در متون فقهی
قاعده احسان
قلمرو قاعده احسان
مصادیق قاعده احسان
اقدامهای انسان دوستانه عمومی
قاعده تلف در زمان خیار
مفاد قاعده تلف در زمان خیار
عناصر قاعده تلف در قانون مدنی ایران
تمدن قضایی اسلام
استقلال قاضی
آیین دادرسی اسلام
آیین دادرسی عصر پیامبر
آیین دادرسی عصر خلفای راشدین
آیین دادرسی عصر امویان
آیین دادرسی عصر عباسیان
شروط و صفات قاضی
آداب قضاوت
قضاوت در دوره مغول
قضاوت در دوره تیموریان
قضاوت در دوره صفویه
قضاوت در دوره مشروطه
قضاوت پس از انقلاب اسلامی
ادله اثبات دعوی
برخورد مدعی علیه با دعوی
دادرسی غیابی
قاعده بینه
مستندات قاعده بینه
اقسام بینه
حجیت شهادت
شهادت چهار نفر
شهادت سه نفر
شهادت دو مرد
شهادت یک مرد به قسم
شهادت زنان
نصاب شهادت زنان
شهادت یک مرد
شرایط شاهد
سوگند شاهد
ارزش یابی مفاد شهادت
شهادت در قانون مدنی ایران
بینه کتبی
بینه از دیدگاه امامیه
یمین عقد
یمین قضایی
سوگند مدعی علیه
نکول مدعی علیه
سوگند غیر منکر
سوگند استظهاری در قوانین مدنی
موضوع سوگند
صیغه سوگند
تغلیظ سوگند
مدعی و منکر
استثنائات قاعده بینه
مبنای تشخیص مدعی و منکر
مجرای قاعده بینه
مستندات فقهی قاعده اقرار
تبیین مفاد قاعده اقرار
ارکان اقرار
اقرار به لحاظ شیوه بروز آن
اقرار به لحاظ محل وقوع
اقرار به لحاظ موضوع
اقرار به نسب
تنجیز در اقرار
نقش اقرار در فصل خصومت
الزام‌آوری اقرار
اقرار مریض
اقرار مجهول
تکذیب مقرله
تجزیه‌ناپذیری اقرار
رجوع از اقرار
استثنا در اقرار
اثبات بی اعتباری اقرار
اقرار شخص مفلس
قاعده من ملک
مستندات فقهی قاعده من ملک
مسائل مستند به قاعده من ملک
تعابیر قاعده من ملک
زمان وقوع اقرار
اعتبار اقرار
قاعده ولایت حاکم بر ممتنع
مستندات قاعده ولایت حاکم بر ممتنع
مفاد قاعده ولایت حاکم بر ممتنع
شرایط اجرای قاعده ولایت حاکم بر ممتنع
امتناع از فسخ معامله ثانویه
امتناع از اخذ ثمن یا مثمن
امتناع از ادای دین
امتناع داین از قبول دین
امتناع از وفا به شروط ضمن عقد
امتناع از فروش مال احتکار شده
امتناع در باب رهن
امتناع از پرداخت نفقه واجب
امتناع از طلاق
امتناع در باب ایلاء و ظهار
امتناع عامل از عمل
امتناع اوصیاء از اجتماع
امتناع در باب کفالت
امتناع شریک از قسمت
امتناع از اراضی تحجیر شده
امتناع از عمل به صلح در مدت متعه
مستند فقهی رسیدگی غیابی
قلمرو قاعده رسیدگی غیابی
ماهیت تصمیم دادگاه علیه غایب
صدور حکم علیه غایب
اجرای حکم علیه غایب
طرح اعتراض شخص غایب
رسیدگی غیابی در حقوق ایران
رسیدگی غیابی در حقوق سایر کشورها
اصل قانونی بودن مجازات
مستندات فقهی قاعده عقاب بلابیان
مجاری قاعده قبح عقاب بلابیان
اصل قانونی بودن جرم در حقوق موضوعه
اصل قانونی بودن جرم در حقوق ایران
مستندات فقهی قاعده درء
اقسام شبهه
شبهه در حقوق جزای عرفی
واژه حدود در نظام حقوقی
ملاک عروض شبهه در قاعده درء
قلمرو قاعده درء
رابطه قاعده درء با اصول دیگر
قاعده اکراه
مستندات فقهی قاعده اکراه
اقسام اکراه
عناصر اکراه
موضوع تهدید
قلمرو اکراه
اکراه در قوانین موضوعه جزایی
قاعده اضطرار
مستندات قاعده اضطرار
آثار اضطرار در احکام
شرایط تحقق حالت اضطرار
اضطرار در حقوق جزای عرفی
قاعده وزر
منابع فقهی قاعده وزر
کاربرد قاعده وزر در فقه
استثنائات قاعده وزر
قاعده حرمت اعانت بر اثم
مفاد قاعده حرمت اعانت بر اثم
شرایط صدق قاعده حرمت اعانت بر اثم
ماهیت حقوقی تعزیر
تعزیر در روایات
تعزیر در فتاوای فقها
تفاوت حد با تعزیر
اصل در تعزیرات
دلایل انحصار تعزیر در تازیانه
دلایل عدم انحصار تعزیر در تازیانه
نحوه تعیین مجازات تعزیری
مدارک روایی قاعده تعزیرات
تعبیر فقها در قاعده تعزیر
تعیین کننده مقدار تعزیر
قلمرو مجازات تعزیری
دیدگاه نهایی در مقدار تعزیر
قاعده حرز در سرقت مستوجب حد
تعریف حرز
مصادیق مشتبه حرز
سرقت از جیب
سرقت از میوه
آدم ربایی
سرقت اجیر
سرقت زوج و زوجه از یکدیگر
هتک حرز به صورت گروهی
اخراج مال به دفعات مکرر
بلعیدن مال در حرز
اعاده مال مسروقه به حرز
نظریه اقامه حدود
موافقین نظریه اقامه حدود
مخالفین نظریه اقامه حدود
نقد نظریه اقامه حدود
قاعده لوث و قسامه
مشروعیت قسامه
دیدگاه فقها در مشروعیت قسامه
موارد إعمال قسامه
لوث
لوث در عرف مالکیه
لوث در عرف شافعی
لوث در عرف حنابله
لوث در فقه حنفیه
لوث در فقه شیعه
کیفیت قسامه
کیفیت قسامه ورثه
قاعده الاسلام یجب ما قبله
قاعده الشرط الفاسد لیس بمفسد
مستندات قاعده الشرط الفاسد
ادله منکرین قاعده الشرط الفاسد
فروعات قاعده الشرط الفاسد
قاعده الخراج بالضمان از دیدگاه امام خمینی