علی سمرقندی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بهاء
الدین سمرقندی، علی بن محمدّبن اسماعیل مشهور به اِسبیجابی،
فقیه حنفی و شیخ الاسلام
سمرقند است.
در ۴۵۴ در اسبیجاب، شهری میان
تاشکند و
سیرام ، به دنیا آمد و در
سمرقند ساکن شد.
در
ماوراءالنهر آن روزگار، کسی مانند او، به
تبلیغ و حفظ
مذهب حنفی همّت نمی‌گماشت.
وی همواره به
تحصیل و
تدریس می‌پرداخت و شاگردان بسیاری داشت، از
جمله سمعانی ، که از او
اجازه نامه داشت
برهان الدین بخاری مرغینانی (متوفی ۵۹۳) معروف به صاحب هدایه نیز از دورانی که نزد او
درس خوانده به نیکی یاد کرده و گفته است که او مرا برای
افتاء به‌طور مطلق شایسته می‌دانست و نامه ای طولانی هم در این باره نوشته بود، ولی من موفق به گرفتن اجازه
فتوا از او نشدم.
وی در ۵۳۵ در سمرقند از دنیا رفت.
از
جمله تألیفات اوست: الفتاوی؛ کتاب الزّاد؛ شرح مختصر الطّحاوی فی فروع الحنفیّة تألیف امام ابی جعفر احمدبن محمد طحاوی حنفی (متوفی ۳۲۱).
(۱) ابن قطلوبغا، تاج التّراجم فی طبقات الحنفیة، بغداد ۱۹۶۲.
(۲) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، در حاجی خلیفه، کشف الظنون، ج ۵، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۳) مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون، بیروت ۱۴۱۰/۱۹۹۰.
(۴) احمدبن مصطفی طاش کبری زاده، کتاب مفتاح السّعادة و مصباح السیادة، ج ۲، حیدرآباددکن ۱۴۰۰/۱۹۸۰.
(۵) عبدالقادربن محمد قرشی حنفی مصری، الجواهر المضیئة فی طبقات الحنفیة، حیدرآباددکن ۱۳۳۲.
(۶) عمررضا کحاله، معجم المؤلفین، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت (بی تا).
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بهاءالدین سمرقندی»، شماره۲۱۵۳.
