علائم وقف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
علائم
وقف به نشانه‌های بیانگر
جواز ، عدم جواز، اولویت یا لزوم
وقف اطلاق می‌شود.
رعایت موارد
وقف و
وصل از مهم‌ترین بخش‌های علم
قرائت و
تجوید به شمار می‌رود و چون شناخت محل‌های آن منوط به یاد گرفتن دستور
زبان عربی است و دانستن آن برای همگان ممکن نیست، در علم قرائت برای
وقف‌های مختلف علائمی مشخص شده است تا هنگام قرائت قرآن، به معنا آسیبی نرسد.
برخی از علائم
وقف عبارتند از:
«م:» علامت
وقف لازم، یعنی
وقف بر آن کلمه لازم است و اعاده کلمه
موقوف علیها
جایز نیست؛ مثل: (انهم اصحاب النار (م) الذین یحملون العرش…).
«ط:» نشانه
وقف مطلق است؛ یعنی
وقف بر آن کلمه و آغاز کردن از بعد آن در تمام موارد و نزد همه قاریان خوب است. البته اگر به
وصل خوانده شود، معنای کلام
تغییر نمی‌کند؛ مثل: (ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء (ط) والله ذو الفضل العظیم).
«ج:» علامت
وقف جایز ؛ یعنی
وقف بر آن کلمه جایز و بهتر است،
وصل هم مانعی ندارد؛ مانند: (هو مولیکم (ج) فنعم المولی و نعم النصیر).
«ز:» نشانه
وقف مجوز؛ یعنی
وقف بر آن کلمه تجویز شده و شروع کردن از بعد آن هم بدون اعاده
موقوف علیها روا است؛ ولی
وصل بهتر است؛ مثل: (تبارک الذی بیده الملک (ز) و هو علی کل شی ء قدیر).
«ص:» علامت
وقف مرخص ؛ یعنی در صورت طولانی شدن کلام و وفا نکردن نفس برای رسیدن به محل
وقف یا خواندن تمام
آیه ، چنانچه معنای آن به خوبی مفهوم شود، رخصتی برای
وقف موجود است که در این صورت، اعاده کلمه
موقوف علیها لازم نیست و در
غیر این صورت و در حال اختیار به
وصل خوانده می‌شود؛ مثل: (قل انما العلم عندالله صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و انما انا نذیر مبین).
«لا:» نشانه نفی جواز
وقف است و اگر بر اثر تنگی
نفس و
غیره پیش از تمام شدن مطلب و
کلام ، ناچار به
وقف شود، اعاده
موقوف علیها از محل مناسب لازم است؛ مانند: (ولقد ارسلنا موسی بایاتنا و سلطان مبین (لا) الی فرعون و هامان).
علاوه بر رموز مذکور، متاخران علائم دیگری نیز مانند: صل، صلی، صق، صب، جه، ک، قف، قلا و قفه و… برای
وقف شمرده‌اند.
رموز متاخرین.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «علائم وقف».
