• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبث (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَبَث (به فتح عین و باء) از واژگان قرآن کریم به معنای بی غرض است. این کلمه دو بار در قرآن به کار رفته است.



عَبَث به معنای بی غرض است. آن بر وزن فلیس به معنی خلط است «عَبَثَ الشَّیْ‌ءَ بِالشَّیْ‌ءِ خَلَطَهُ بِهِ» و بر وزن فرس به معنی بازی، شوخی و ارتکاب کار غیر معلوم الفایده یا بی فایده صحیح است.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده عبث.



(اَ فَحَسِبْتُمْ اَنَّما خَلَقْناکُمْ‌ عَبَثاً وَ اَنَّکُمْ اِلَیْنا لا تُرْجَعُونَ) «آیا پنداشتید که شما را بی غرض آفریدیم و به سوی ما بر گردانده نمی‌شوید.»
(اَ تَبْنُونَ بِکُلِّ رِیعٍ آیَةً تَعْبَثُونَ‌) «آیا بر هر بلندی ساختمانی به عبث می‌سازید بی آنکه غرض صحیحی در نظر داشته باشید؟!»
در نهج البلاغه حکمت ۷۳ فرموده: «وَ لَمْ یُنْزِلِ الْکِتَابَ لِلْعِبَادِ عَبَثاً.» «کتاب را به بندگان بی غرض نازل نفرموده.»


این کلمه دو بار در کلام اللّه به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۲۷۸.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۴۳.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۵۹.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الوارد، ماده عبث.
۵. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۱۱۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۷۲.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۰۴.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۹۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۹۰.    
۱۰. شعراء/سوره۲۶، آیه۱۲۸.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۰۰.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۴۲۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۱۰.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۴۳.    
۱۵. نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه ۷۳، ص۷۸۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عبث»، ج۴، ص۲۷۸.    






جعبه ابزار