• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوینبغی عباس بن طرخان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوینبغی عباس بن طرخان (م پس از ۲۲۷ هـ)، از شاعران عصر عباسیان در قرن سوم هجری قمری بود.



ابوینبغی عباس بن طرخان، ابن‌ندیم و ابن‌معتز از او با نام ابوینبغی،
[۱] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۹.
و ابن‌خردادبه با نام ابوتقی یاد کرده‌اند. او در اوایل قرن سوم در بغداد می‌زیست.
[۴] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۹۷.

وی شاعر عامی‌گرای دوره عباسی بود و شعری یا ترانه‌ای فارسی نیز به وی نسبت داده‌اند که از نظر تاریخ پیدایش شعر فارسی اهمیت بسیار دارد. ابن‌معتز نقل کرده که ابوینبغی شاعری بدزبان، فحّاش و بدیهه‌سرا، و با ابن‌دورقی شاعر معروف، معاصر بود.
وی در هر محفل شعر می‌سرود و آبروی دیگران را می‌ریخت. گویند که خلیفه واثق (خلافت ۲۲۷-۲۳۲ هـ) او را با حیله واداشت تا فضل بن مروان را هجو کند که این امر موجب شد که وی را زندانی کنند. او زمانی یحیی بن خالد را نیز در حضور جمعی هجو کرد. با این‌که بزرگان را از باب شوخی و مطایبه هجا می‌گفته، رشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ)، امین (خلافت ۱۹۳-۱۹۸ هـ)، مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) و معتصم (خلافت ۲۱۸-۲۲۷ هـ) را مدح کرده است.
به گفته خودش، مدت ده سال متوالی با آل برمک همراه بوده است. ابوعبیدالله مرزبانی گزارشاتی از او در کتابی گردآوری کرده است.


اشعار ابوینبغی به قول ابن‌ندیم به ده ورق می‌رسد
[۹] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۹.
که اینک تنها چهارده بیت از آن برجای مانده است. وی سرانجام در کهن‌سالی در زندان درگذشت. تاریخ دقیق وفات وی معلوم نیست. صفدی مرگ او را در زندان معتصم عباسی پنداشته، ولی ابن‌معتز مرگ او را در زمان حکومت واثق دانسته که دومی از اعتبار بیشتری برخوردار می‌باشد.


۱. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۹.
۲. ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء، ص۱۲۹.    
۳. ابن‌خرداذبه، عبیدالله بن عبدالله، المسالک و الممالک، ص۲۶.    
۴. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۹۷.
۵. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۲۳۲۰.    
۶. ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء، ص۱۲۹-۱۳۱.    
۷. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۶، ص۳۷۸.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۶۱۵.    
۹. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۹.
۱۰. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، ص۲۳۲۰.    
۱۱. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۶، ص۳۷۸.    
۱۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۶، ص۳۷۸.    
۱۳. ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء، ص۱۳۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۴۲۳، برگرفته از مقاله «عباس بن طرخان».






جعبه ابزار