عام مجموعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لفظ مفید شمول
حکم نسبت به افراد موضوع، به صورت مجموعی را عام مجموعی میگویند.
عام مجموعی، لفظ عامیاست که مجموع افراد آن به یک باره موضوع
حکم قرار میگیرد؛ یعنی حکم بر همه افراد به صورت مجموع و با هم بار میشود؛ به بیان دیگر، مجموع بما هو مجموع در حکم یک مجموعه واحد میباشد که
امتثال آنها با هم و در یک زمان، مطلوب مولا است، مانند این که گفته شود به همه
امامان معصوم ( ع )
ایمان بیاور، زیرا اگر کسی به یازده امام ایمان آورد اما
امام دوازدهم را به
امامت قبول نداشته باشد همانند کسی است که منکر امامت همه
ائمه ( ع ) شده است.
فرق میان عام مجموعی و
عام استغراقی این است که در عام مجموعی، یک
حکم بیشتر نیست و آن نیز به مجموع افراد به لحاظ این که همگی یک واحد را تشکیل میدهند تعلق گرفته و به همین دلیل، دارای یک موافقت و یک مخالفت است، اما در عام استغراقی، نسبت به هر فردی حکم مستقلی وجود دارد و هر حکمی نیز یک موافقت و یک مخالفت دارد.
فرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «عام مجموعی».