• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عالم - به فتح لام (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: عالم (ابهام‌زدایی).


عالَم (به فتح لام) از واژگان قرآن کریم به معنای همه مخلوقات است.
بايد دانست لفظ «عالم» در قرآن به كار نرفته و فقط «عالَمين» آمده، مراد از آن؛
• گاهى همه مخلوقات است.
• گاهى انسان‌هاست.


عالَم همه مخلوقات را گویند.
در صحاح گفته: «الْعالَمُ‌: الْخَلْقُ وَ الْجَمْعُ‌ الْعَوالِمُ‌ وَ الْعالَمُون‌»
در قاموس و اقرب الموارد گويد: «الْعالَمُ‌: الْخَلْقُ كُلُّهُ»
طبرسی (رحمه‌اللّه) فرمايد: عالم جمع است و از لفظ خود مفرد ندارد، مثل نفر و جيش؛ و اشتقاق آن از علامت است زيرا عالم علامت وجود صانع می‌باشد و آن در متعارف ميان مردم عبارت است از جميع مخلوقات.
پس عالم از علامت است و مخلوقات را از آن عالم گويند، كه علامت وجود خالق متعال‌اند. به نظر نگارنده جمع آن براى افاده كثرت است و گرنه احتياج به جمع بستن نداشت و در عرف به هر يک از اصناف مخلوق عالم می‌گويند مثل عالم انسان، عالم نبات، عالم حيوان.
خلاصه آن‌كه عالم به معنى همه مخلوقات است چنان‌كه از لغات معتبر نقل شد ديگر نبايد خويش را در كلام فلاسفه گيج كنيم از قبيل فلک محيط و غيره.


به مواردی از عالَم که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْعالَمِينَ‌ (آیه ۲ سوره فاتحه)

(الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ‌ الْعالَمِينَ‌)
(حمد و سپاس مخصوص خداوندی است كه پروردگار جهانيان است)
مراد از عالمین همه مخلوقات است.
و چنان‌که آمده (وَ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‌ءٍ)


۲.۲ - الْعالَمِينَ‌ (آیه ۱۲۲ سوره بقره)

(وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى‌ الْعالَمِينَ‌)
(و شما را بر جهانيان برترى بخشيدم به ياد آوريد.)
مراد از عالمین انسان‌هاست
در «مریم» خواهد آمد كه آيا «عالَمين» شامل همه انسان‌هاست يا مثلا (فَضَّلْتُكُمْ عَلَى‌ الْعالَمِينَ‌) فقط شامل انسان‌هاى عصر بنی‌اسرائیل است.


۲.۳ - الْعالَمِينَ‌ (آیه ۴۲ سوره آل عمران)

(وَ اصْطَفاكِ عَلى‌ نِساءِ الْعالَمِينَ‌)
(و بر تمام زنان جهان، برترى بخشيده است.)
مراد از عالمین انسان‌هاست


۲.۴ - الْعالَمِينَ‌ (آیه ۱۱۵ سوره مائده)

(لا أُعَذِّبُهُ أَحَداً مِنَ‌ الْعالَمِينَ‌)
(كه هيچ كس از جهانيان را چنان مجازات نكرده باشم!)

مراد از عالمین انسان‌هاست
عالَمُون در معرب به حروف بودن، لاحق به جمع مذكّر سالم است.



كلمه عالمين هفتاد و سه بار در قرآن آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۳۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۸۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۶، ص۱۲۰.    
۴. جوهری، ابونصر، الصحاح، ج۵، ص۱۹۹۱.    
۵. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۴، ص۱۵۳.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۵۵.    
۷. فاتحه/سوره۱، آیه۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۳۴.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۲۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۴۲.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۹۶.    
۱۳. انعام/سوره۶، آیه۱۶۴.    
۱۴. بقره/سوره۲، آیه۱۲۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۹.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۴۰۱.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۲۶۶.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۲۲.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۳۷۵.    
۲۰. آل عمران/سوره۳، آیه۴۲.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۵.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۳، ص۲۹۵.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۸۹.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۴، ص۶۵.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۷۴۶.    
۲۶. مائده/سوره۵، آیه۱۱۵.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۲۷.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۶، ص۳۴۰.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۶، ص۲۳۶.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۷، ص۲۳۷.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۴۰۹.    
۳۲. فاتحه/سوره۱، آیه۲.    
۳۳. مائده/سوره۵، آیه۱۱۵.    
۳۴. بقره/سوره۲، آیه۱۲۲.    
۳۵. آل عمران/سوره۳، آیه۴۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «عالم»، ج۵، ص۳۴.    






جعبه ابزار