• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ظَنَّ السَّوْءِ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ظَنَّ السَّوْءِ:(الظّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ)
گاهى نسبت به خويشتن است، گاهى نسبت به ديگران و گاه نسبت به خدا، همان‌طور كه «حسن ظنّ» نيز تقسيم سه‌گانه‌اى دارد. اما سوء ظنّ نسبت به خويش در صورتى كه به حد افراط نرسد نردبان تكامل است و سبب مى‌شود كه انسان نسبت به اعمال خود سخت‌گير و موشكاف باشد و جلوى عجب و غرور ناشى از اعمال نيک را مى‌گيرد. ولى اگر سوء ظن در مورد مردم باشد ممنوع است، مگر در مواقعى كه فساد بر جامعه غلبه كند كه در آن‌جا خوش‌باورى درست نيست. و اما سوء ظنّ نسبت به خداوند يعنى نسبت به وعده‌هاى او، نسبت به رحمت و کرم بى‌پايان او، بسيار زشت و زننده است و نيز نشانۀ ضعف ایمان و گاه نشانۀ عدم ايمان است.



به موردی از کاربرد «ظَنَّ السَّوْءِ» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - ظَنَّ السَّوْءِ (آیه ۶ سوره فتح)

(وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكينَ وَ الْمُشْرِكاتِ الظّانّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءتْ مَصيرًا) «و نيز مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را كه به خدا گمان بد مى‌برند مجازات كند؛ آرى حوادث ناگوارى كه براى مؤمنان انتظار مى‌كشند تنها بر خودشان فرو مى‌آيد. خداوند بر آنان غضب كرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را براى آنان آماده كرده؛ و چه بد سرانجامى است!.»

۱.۲ - ظَنَّ السَّوْءِ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرمایند: (الظّانّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ) - كلمه سوء - به فتحه سين و سكون واو - مصدر و به معناى قبح است، به خلاف كلمه سوء - به ضم سين - كه اسم مصدر است، و ظن سوء همان است كه خیال مى‌كردند خدا نمى‌تواند رسول خود را يارى كند. بعضى‌ هم گفته‌اند: ظن سوء اعم از آن و از ساير پندارهاى زشت از قبيل شرک و کفر است.

۱. فتح/سوره۴۸، آیه۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۳۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۲۷۹.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۴۱.    
۵. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۳۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۳۶.    
۷. فتح/سوره۴۸، آیه۶.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۱۱.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۹۴.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۲۶۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۱۱۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۹، ص۱۷۱.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «سوء ظن»، ج۲، ص ۴۲۶.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره فتح | لغات قرآن




جعبه ابزار