ظن موضوعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ظن مأخوذ در موضوع
حکم شرعی را ظن موضوعی میگویند.
ظن موضوعی، مقابل
ظن طریقی بوده و عبارت است از ظنی که در موضوع
حکم شرعی چه به صورت تمام موضوع و چه به صورت جزء
موضوع اخذ شده است؛ به بیان دیگر، ظن موضوعی در ثبوت
حکم بر موضوع دخالت دارد یا خود موضوع است یا جزء آن به گونه ای که اگر نباشد، حکم شرعی بر موضوع مترتب نمی شود، مثل:" اذا ظننت بوجوب الجمعة یجب علیک التصدق ".
ظن به
حکم را در موضوع خود آن حکم نمی توان اخذ نمود، زیرا مستلزم
دور است؛ بنابراین، اگر گفته شود:" اذا ظننت بوجوب صلاة الجمعة یجب علیک صلاة الجمعة " دور لازم میآید.
مرحوم "
آخوند خراسانی " معتقد است مانعی ندارد که
ظن به یک
حکم، در موضوع ضد یا مثل آن حکم اخذ گردیده برای مثال، گفته شود:"اذا ظننت بوجوب صلاة الجمعة یحرم علیک صلوة الجمعة ".
فرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ظن موضوعی».