ضَهَد (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ضَهَد (به فتح ضاد و هاء) و
اِضْطِهاد (به کسر الف و طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
مقهور کردن، مجبور
کردن و اذیت
کردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مقام
دعا و در نامه به
مالک اشتر از این واژه استفاده نموده است.
این ماده دو بار در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
ضَهَد به معنای
قهر (
مقهور)
کردن، مجبور
کردن، اذیت
کردن آمده است.
و
مُضْطَهَد به معنای
مقهور و مجبور آمده است.
«
اضطَهَدَه: قَهره، اضطَهَره، وَ آذاه بِسَبَبِ المَذهَب.»
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام دعا فرموده است:
«اللَّهُمَّ إِنّي أَعوذُ بِكَ أَنْ أَفْتَقِرَ في غِناكَ ... أَوْ أُضْطَهَدَ وَ الاَْمْرُ لَكَ.» «خدایا به تو پناه می‌برم از این‌که در غنای تو فقیر شوم و با آنکه کار در دست توست
مقهور و مضطر گردم.»
در نامه مالک اشتر بعد از آنکه او را از
ظلم بر بندگان می‌ترساند، فرموده است:
«فَإِنَّ اللهَ سَميعٌ دَعْوَةَ المِضْطَهُدينَ، وَ هُوَ لِلظّالِمينَ بِالْمِرْصادِ» «خداوند ناله مظلومان را شنواست و در کمین ظالمان است.»
این ماده دو بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضهد»، ج۲، ص۶۶۷.
