• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضروریه مطلقه با وجودیه لا ضروریه شکل سوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ضروریه مطلقه با وجودیه لا ضروریه شكل سوم، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم است.


«قیاس مختلط»، قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم عبارت است از: اختلاط قضیه ضروریه مطلقه (صغرا) با وجودیه لاضروریه (کبرا).
[۱] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۷-۲۳۹.    
[۲] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۰.
مراد از ضروریه مطلقه، کاربرد عام آن است که شامل ضروریه ذاتیه و ضروریه ازلیه می‌شود.

بر اساس یکی از قواعد تعیین جهت در نتایج شکل سوم، هر گاه کبرای قیاس، یکی از قضایای غیر وصفیه، یعنی غیر از دو مشروطه عامه و خاصه و دو عرفیه عامه و خاصه باشد، نتیجه از لحاظ جهت تابع کبراست؛ بنابراین، نتیجه قیاس مختلط از ضروریه مطلقه با وجودیه لاضروریه، همان وجودیه لاضروریه خواهد بود.
مثال: هر انسانی بالضروره ناطق است و بعضی انسان‌ها در یک زمانی کاتب‌اند، نه به طور ضرورت؛ پس بعضی ناطق‌ها در یک زمانی کاتب‌اند، نه به طور ضرورت.
[۳] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۲۸-۱۳۰.    
[۴] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۳.
[۵] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۴-۱۵۵.
[۶] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۸.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۷-۲۳۹.    
۲. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۰.
۳. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۲۸-۱۳۰.    
۴. ↑ فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۳.
۵. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۴-۱۵۵.
۶. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۸.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ضروریه مطلقه با وجودیه لا ضروریه شکل سوم»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۶.    



جعبه ابزار