• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضروریه مطلقه با عرفیه خاصه شکل سوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ضروریه مطلقه با عرفیه خاصه شکل سوم، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم است.


«قیاس مختلط»، قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم عبارت است از: اختلاط قضیه ضروریه مطلقه (صغرا) با عرفیه خاصه (کبرا).
[۱] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۷-۲۳۹.    
[۲] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۰.
مراد از ضروریه مطلقه، کاربرد عام آن است که شامل ضروریه ذاتیه و ضروریه ازلیه می‌شود.

بر اساس یکی از قواعد تعیین جهت در نتایج شکل سوم، هر گاه کبرا یکی از وصفیات و با قید لادوام باشد؛ یعنی مشروطه خاصه و یا عرفیه خاصه باشد، جهتی که در عکس صغرا موجود است با قید لادوام کبرا ترکیب می‌یابد و مجموع آن به عنوان جهت، در نتیجه قیاس خواهد آمد؛ بنابراین نتیجه قیاس مرکب از ضروریه مطلقه با عرفیه خاصه، قضیه حینیه مطلقه لادائمه خواهد بود.
مثال: بعضی حیوان‌ها بالضروره ضاحک‌اند و هر حیوان دائماً تا وقتی ناطق است انسان است، نه همیشه؛ پس بعضی ضاحک‌ها در حین ناطق‌بودن انسان‌اند، نه همیشه.
[۳] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۲۸-۱۳۰.    
[۴] فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۳.
[۵] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۴-۱۵۵.
[۶] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۶.    


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال‌ المیزان.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۷-۲۳۹.    
۲. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۰.
۳. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۲۸-۱۳۰.    
۴. ↑ فرصت شیرازی، میرزا محمد، اشکال ‌المیزان، ص۱۳۳.
۵. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۴-۱۵۵.
۶. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۶.    


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ضروریه مطلقه با عرفیه خاصه شکل سوم»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۴.    



جعبه ابزار