• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ضروریه مشروطه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ضروریه مشروطه، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای قضیه موجهه ضروریه مقیّد به نوعی شرط و قید است.



قضایای موجهه دارای جهت ضرورت، بر دو قسم کلی‌اند:
۱. قضایای ضروریه‌ای که ضرورت ثبوت محمول برای موضوع در آنها مقیّد به هیچ شرط و قیدی حتی شرط وجود موضوع نیست. این قسم را «ضروریه ازلیه» گویند.
[۳] ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۸۶.
[۴] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۶۶-۱۶۹.
[۵] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۷۰.
[۷] تهانوی، محمدعلی بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۲، ص۸۷۷-۸۷۹.
[۸] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۶۲-۶۵.

۲. قضایای ضروریه‌ای که ضرورت ثبوت محمول برای موضوع در آنها مقیّد به شرط و قیدی است. این قسم را «ضروریه مشروطه» گویند. ضروریه مشروطه به اقسامی منقسم می‌شود: ضروریه ذاتیه، مشروطه عامه، ضروریه وقتیه و ضروریه به شرط محمول.
[۱۰] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۶۷.
[۱۱] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۵۹-۶۰.
[۱۲] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۲۸.
[۱۳] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۱۲۰-۱۲۱.
[۱۵] خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۱۷۲-۱۷۳.
[۱۶] گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۵-۱۱۸.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی.
• تهانوی، محمدعلی بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم.
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة.
مظفر، محمدرضا، المنطق.    
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
عبدالنبی، الاحمد نکری، دستور العلماء جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون.    
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۱۷۴.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۶۱.    
۳. ابوالبركات ابن‌ملكا، هبه‌الله بن علي، الکتاب المعتبر فی الحکمة، ص۸۶.
۴. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۶۶-۱۶۹.
۵. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۱۷۰.
۶. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۲۶۰.    
۷. تهانوی، محمدعلی بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۲، ص۸۷۷-۸۷۹.
۸. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۶۲-۶۵.
۹. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۱۳۱.    
۱۰. ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۶۷.
۱۱. تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق، ص۵۹-۶۰.
۱۲. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۲، ص۲۸.
۱۳. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، ص۱۲۰-۱۲۱.
۱۴. عبدالنبی، الاحمد نکری، دستور العلماء جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون، ج۲، ص۱۹۱.    
۱۵. خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۱۷۲-۱۷۳.
۱۶. گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۱۵-۱۱۸.
۱۷. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۳۱۲-۳۱۵.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ضروریه مشروطه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۲/۲.    




جعبه ابزار