صُورة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صُورة:
(صُورَةٍ مَّا شَاء) صُورة: به معنى «رخسار و پيكر» است.
نقشى است كه
اجرام به خود مى‌گيرد و با چهره خاص خود از ديگر چهره‌ها مشخص مى‌شود.
به موردی از کاربرد
صُورة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فِي أَيِّ صُورَةٍ مَّا شَاء رَكَّبَكَ) (و در هر
صورتى كه خواست تو را تركيب نمود.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه شريفه جمله عدلک را بيان مى‌كند و به همين جهت در اول آن واو عاطفه نيامده. كلمه
صورت به معناى نقشى است كه
اجرام و اعيان به خود مى‌گيرند و با
صورت خاص به خود، از
جرم‌هاى ديگر مشخص مى‌گردند، مثلا معلوم مى‌شود اين يكى سنگ و آن ديگرى كفش و آن سومى آجر است. و كلمه ما در آيه زايده است، كه صرفا به منظور تاكيد آمده.
و معنايش اين است كه: اى
انسان چه باعث شد به
پروردگار كريمت كه تو را آفريد و اعضاء و قوايت را تسويه كرد و در هر شكلى كه خواست تو را تركيب نمود،
مغرور شوى؟با اين‌كه او نخواسته و نمى‌خواهد مگر چيزى را كه مقتضاى حكمت باشد- تو را به مقتضاى حكمت مركب كرد از نر و ماده، سفيد و سياه، بلند و كوتاه، چاق و لاغر، قوى و ضعيف و غير اين‌ها و نيز مركبت كرد از اعضايى كه در همه افراد هست و در بين خود از يكديگر متمايز است، نظير دو دست، دو پا، دو چشم، سر و بدن و استواى قامت و امثال آن كه همه اين‌ها از مصاديق عدل در تركيب اجزا با يكديگر است.
خداوند در اين آيه براى بيدار ساختن اين انسان
غافل به گوشه‌اى از كرم و الطافش اشاره مى‌كند و مى‌گويد:
«و به هر
صورتى مى‌خواست تو را تركيب كرد»
(فِي أَيِّ صُورَةٍ مٰا شٰاءَ رَكَّبَكَ) خداوند هر عضوى از اعضاى پيكر انسان را با نظم‌بندى عجيبى موزون ساخت، چشم و گوش و قلب و عروق و ساير اعضا را كه اگر انسان در ساختمان و نظام هريک به تنهايى بينديشد و الطاف و مواهب الهى را در هريک از آن‌ها بنگرد دنيايى از
علم و قدرت و لطف و كرم را در برابر چشمان خود مجسم مى‌بيند، موهبتى كه هزاران سال است دانشمندان علوم طبيعى درباره آن مى‌انديشند و مى‌گويند و مى‌نويسند و هنوز آغاز دفتر است و آن‌ها همچنان در اول وصف او مانده‌اند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «صُورة»، ج۲، ص۶۴۳.
