صفره (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صُفْرَه (به ضم صاد و سکون فاء و فتح راء) از
واژگان قرآن کریم، به معنای زردی و
صَفْراء (به فتح صاد و سکون فاء) زرد رنگ و
مؤنّث اصفر است.
صُفْر جمع اصفر است.
صُفْرَه به معنای زردی و
صَفْراء زرد رنگ و مؤنّث اصفر است.
(قالَ اِنَّهُ یَقُولُ اِنَّها بَقَرَةٌ صَفْراءُ فاقِعٌ لَوْنُها) «گفت:
خدا فرماید: آن بقره‌ای است زرد پررنگ.» «لَوْنُها» فاعل «فاقِعٌ» است.
(ثُمَّ یَهِیجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَکُونُ حُطاماً) «سپس خشک می‌شود، می‌بینی که زردرنگ است و آنگاه شکسته می‌شود.»
صُفْر: چنانکه گفته‌اند جمع اصفر است.
(اِنَّها تَرْمِی بِشَرَرٍ کَالْقَصْرِ. کَاَنَّهُ جِمالَتٌ صُفْرٌ) (شراره‌هايى از خود پرتاب مى‌كند به بزرگى يک كاخ! • گويى در سرعت و كثرت همچون شتران زردرنگى هستند كه به هر سو پراكنده مى‌شوند.) «جِمالَتٌ صُفْرٌ» یعنی شتران زردگون. در
نهج البلاغه خطبه ۱۲۰ آمده است.
«صُفْرُ الْاَلْوَانِ مِنَ السَّهَرِ.»(وَ لَئِنْ اَرْسَلْنا رِیحاً فَرَاَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ یَکْفُرُونَ) «اگر بادی بفرستیم و زرع خویش را در اثر آن خشکیده بینند کفران می‌کنند.» ضمیر «فَرَاَوْهُ» ظاهرا به زرع راجع است و اصفر خشک شدن برگ‌ها است. این آیه مقابل
آیه ۴۸ روم است که فرموده .
(.. فَاِذا اَصابَ بِهِ مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ اِذا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ.) (هنگامى كه اين باران حيات‌بخش را به هر كس از بندگانش كه بخواهد برساند، ناگهان خوشحال مى‌شوند.)
صفره را سیاهی نیز گفته‌اند.
راغب اصفهانی می‌گوید: صفره رنگی است میان سیاه و سفید، به سیاهی نزدیک‌تر است، لذا گاهی از سیاهی به صفره تعبیر آورند.
علی هذا می‌شود گفت معنای «ثُمَّ یَهِیجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا» آن است که: سپس می‌خشکد و آن‌را تیره رنگ می‌بینی، نظیر
(وَ الَّذِی اَخْرَجَ الْمَرْعی. فَجَعَلَهُ غُثاءً اَحْوی) (و آن كس كه چراگاه را به وجود آورد • سپس آن را تيره و خشكيده ساخت.)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صفره»، ج۴، ص۱۳۳-۱۳۴.
