شَتّی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
شَتّی: (وَ قُلُوبُهُمْ شَتّی) «شَتّی» جمع
«شَتِیْت» از مادّه «
شَتّ» (بر وزن شط)
به معنای پراکنده کردن جمعیت است و در اینجا اشاره به تفاوت کوشش‌های مردم از نظر کیفیت، هدف‌گیری و نتیجه آن‌ها است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
شَتّی:
(لَا یُقَاتِلُونَکُمْ جَمِیعًا اِلَّا فِی قُرًی مُّحَصَّنَةٍ اَوْ مِن وَرَاء جُدُرٍ بَاْسُهُمْ بَیْنَهُمْ شَدِیدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِیعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّی ذَلِکَ بِاَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا یَعْقِلُونَ) (آن‌ها همگی جز در دژهای محکم یا ازپشت دیوارها با شما نمی‌جنگند. پیکارشان در میان خودشان شدید است، امّا در برابر شما ضعیف. گمان می‌کنی آن‌ها متحدند، در حالی که دل‌هایشان پراکنده است؛ این به خاطر آن است که آن‌ها گروهی هستند که تعقّل نمی‌کنند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: تو ای
پیامبر! ایشان را متحد و متشکل می‌بینی و می‌پنداری که با هم الفت و اتحاد دارند، ولی اینطور نیست، دل‌هایشان متفرق و پراکنده است و همین عامل قوی برای خواری و بیچارگی ایشان است و علت آن پراکندگی هم این است که مردمی فاقد تعقلند، چون اگر تعقل می‌داشتند متحد گشته آرای خود را یکی می‌کردند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(اِنَّ سَعْیَکُمْ لَشَتَّی) (که سعی و تلاش شما گوناگون است)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه
شتی جمع کلمه شتیت - متفرق - است، مانند کلمه مرضی که جمع مریض است و جمله مورد بحث جواب سوگندهای سه‌گانه است و معنایش این است که: من‌سوگند می‌خورم به این واقعیات متفرق که هم در خلقت و هم در اثر متفرقند، به اینکه مساعی شما نیز هم از نظر نفس عمل و هم از نظر اثر مختلفند، بعضی عنوان اعطاء و
تقوی و تصدیق را دارد و اثرش هم خاص به خودش است و بعضی‌ها عنوان
بخل و
استغناء و
تکذیب دارد و اثرش هم مخصوص خودش است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «شَتّی»، ص۳۱۰.
