• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة»، اثر علامه شیخ حسن بن علی الکفراوی الازهری است.



«شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة»، اثر علامه شیخ حسن بن علی الکفراوی الازهری (متوفی ۱۳۰۳ ق)، شرح و توضیح کتاب «المقدمة الأجرومیة فی مبادی‌ء علم العربیة»، اثر محمد بن محمد بن داود الصنهاجی بن آجروم فاسی می‌باشد که به زبان عربی و در سال ۱۲۷۲ ق، نوشته شده است.

کتاب با حاشیه علامه شیخ اسماعیل بن موسی الحامدی (متوفی ۱۳۱۶ ق) و تحقیق عبدالکریم سامی الجندی به زیور طبع آراسته گردیده است.

« الأجرومیة» که آن را «جرومیة» نیز می‌گویند، از مهم‌ترین تألیفات تعلیمی تراث نحوی شمرده شده که به روش و اسلوبی سهل و آسان و به‌دور از حشو، تعقیدات و امثله ملال‌آور نوشته شده و لذا مثال‌های به‌کاررفته در آن، اندک و غالبا غیر شاذ می‌باشد.
[۱] «کتاب الأجرومیة فی النحو لابن آجروم (ت ۷۲۳ ق) دراسة و تعلیق»، مجدی ابراهیم، یوسف، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: ادبیات و زبان‌ها، «علوم اللغة»، المجلد الثامن، ۲۰۰۵، العدد ۲، ص۳۸۴.



از جمله ویژگی‌های این اثر، عبارت است از: تعلیمی بودن که در عین مفید و کارآمد بودن، کم‌حجم نیز می‌باشد؛ جمع بین تمام ابواب نحو و خالی بودن از مباحث صرفی و عرضه آن به طریق سهل و واضح و همچنین استفاده از امثله سهل و آسان که درک آن‌ها قریب به ذهن بوده و باعث فهم سریع مباحث به‌وسیله نوآموزان شده و درعین‌حال، عدم کاربرد امثله شاذ و خلاف قاعده.
[۲] «کتاب الأجرومیة فی النحو لابن آجروم (ت ۷۲۳ ق) دراسة و تعلیق»، مجدی ابراهیم، یوسف، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: ادبیات و زبان‌ها، «علوم اللغة»، المجلد الثامن، ۲۰۰۵، العدد ۲، ص۳۴۹.



اصل کتاب فاقد مقدمه می‌باشد و مباحث از کلام و اقسام آن آغاز گردیده و مطالب در پنج باب اعراب، افعال، مرفوعات، منصوبات و مجرورات تنظیم و بدین ترتیب تمام مباحث نحو در آن گنجانده شده و موضوعات متشابه در یک باب جا گرفته است. اما در شرح حاضر، کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در بیست و چهار باب قرار دارد.


در مقدمه پس از اشاره به شرح‌های مختلفی که بر کتاب «الأجرومیة» نوشته شده، به ترتیب مطالب زیر، مطرح گردیده است: زندگی‌نامه علامه صنهاجی (صاحب کتاب)، علامه کفراوی (صاحب شرح) و شیخ الحامدی (صاحب حاشیه).
[۳] شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة، الکفراوی الازهری، علامه شیخ حسن بن علی، مقدمه کتاب، ص۳.


محقق در ابتدای کتاب، متن اصلی «الأجرومیة» را آورده و پس از آن، شرح الکفراوی را به همراه حواشی الحامدی ذکر کرده است.
[۴] شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة، الکفراوی الازهری، علامه شیخ حسن بن علی، متن کتاب، ص۳.



این شرح به‌صورت غیر مزجی است. در هر مبحث، بخشی از عبارت مصنف ذکر شده، آنگاه قسمت‌های مختلف آن، درحالی‌که درون پرانتز قرار گرفته و مسبوق به «قوله» گردیده، شرح داده شده است. در هر صفحه، حواشی حامدی در شرح و بررسی قسمت‌های مختلف کلام شارح (درحالی‌که قسمت مورد نظر در پرانتز نهاده شده و «قوله» قبل از آن ذکر گردیده است)، به فاصله یک خط تیره قرار گرفته است.


فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.


۱. «کتاب الأجرومیة فی النحو لابن آجروم (ت ۷۲۳ ق) دراسة و تعلیق»، مجدی ابراهیم، یوسف، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: ادبیات و زبان‌ها، «علوم اللغة»، المجلد الثامن، ۲۰۰۵، العدد ۲، ص۳۸۴.
۲. «کتاب الأجرومیة فی النحو لابن آجروم (ت ۷۲۳ ق) دراسة و تعلیق»، مجدی ابراهیم، یوسف، پایگاه مجلات تخصصی نور، نشریه: ادبیات و زبان‌ها، «علوم اللغة»، المجلد الثامن، ۲۰۰۵، العدد ۲، ص۳۴۹.
۳. شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة، الکفراوی الازهری، علامه شیخ حسن بن علی، مقدمه کتاب، ص۳.
۴. شرح الکفراوی علی متن الآجرومیة، الکفراوی الازهری، علامه شیخ حسن بن علی، متن کتاب، ص۳.



نرم‌افزار ادبيات عرب، مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی.



جعبه ابزار