• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

شرایط مکلف به

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شرایط مکلف به ، امور لازم در صحت امتثال یا صحت تعلق امر به مکلف به است.



شرایط مکلف به، اموری است که وجود آنها در انجام صحیح ماموربه و سقوط امر آن دخالت دارد، مانند: « طهارت » که شرط صحت نماز است، یا « غسل شب آینده مستحاضه » که شرط صحت روزه روز گذشته او است و یا « قصد قربت » که شرط صحت عبادات است.
در برخی از کتاب‌های اصولی شرایطی برای « مکلف به » ذکر شده است که به صحت تعلق امر به آن بر می‌گردد، از جمله:
۱. مکلف به برای مکلف معلوم باشد؛
۲. مکلف به برای مکلَّف مقدور باشد؛
۳. مکلف به معدوم باشد، وگرنه تحصیل حاصل می‌شود؛
۴. مکلف به مطلوب مولا و فعل یا ترک آن دارای مصلحت باشد.


برخی از شرایط مکلف به فقط در انطباق عنوان ماموربه ، بر معنون آن دخالت دارد و آن در جایی است که ماموربه از عناوین انتزاعی بوده که وجودش وابسته به منشا انتزاع است؛ برای مثال، اگر « صلات » را ماهیتی بسیط بدانیم که از افعال و اذکار خاص خارجی انتزاع می‌شود، وضو شرط انتزاع این عنوان بسیط از افعال و اذکار خاص محسوب می‌شود؛ یعنی اگر کسی مشغول خواندن حمد و سوره و سایر اذکار نماز گردد و به رکوع و سجود برود و در همان حال، رو به قبله و با وضو و طهارت باشد، از مجموع این اذکار، افعال و شرایط، عنوان صلات انتزاع می‌شود.
[۲] المهذب فی علم اصول الفقه المقارن، نمله، عبدالکریم بن علی بن محمد، ج۱، ص۳۶۷.
[۳] مناهج الوصول الی علم الاصول، خمینی، روح الله، ج۱، ص۳۳۶.



۱. نهایة الاصول، بروجردی، حسین، ص (۱۶۶-۱۶۵).    
۲. المهذب فی علم اصول الفقه المقارن، نمله، عبدالکریم بن علی بن محمد، ج۱، ص۳۶۷.
۳. مناهج الوصول الی علم الاصول، خمینی، روح الله، ج۱، ص۳۳۶.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۱۵، برگرفته از مقاله «شرایط مکلف به».    


رده‌های این صفحه : اصول فقه | تکلیف




جعبه ابزار