شذرات من کتب مفقودة فی التاریخ (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«شذرات من کتب مفقودة فی التاریخ»، اثر احسان عباس، از دانشمندان بزرگ و صاحب تالیفات فراوان در
قرن چهاردهم هجری است که به
زبان عربی ، پیرامون کتاب‌هایی کم یاب و دور از دست رس می‌باشد که تماما در باره تاریخ و ادب عربی است. وی، به ۳۰ مورد از این کتب اشاره نموده است و خود اعتراف نموده که کتاب حاضر جامع تمام کتب مورد نظرش نمی‌باشد.
کتاب، دارای یک مقدمه از مؤلف و شامل دو بخش از محاسن و نکات جالب کتب تاریخی و ادبی می‌باشد. بخش اول، به ذکر کتب مفقود شده تاریخی و بخش دوم، به ذکر کتب ادبی نایاب پرداخته است. در پایان کتاب، ملحقاتی ذکر شده و سپس فهرست عامه کتاب، مورد اشاره قرار گرفته است.
در وصف تمام ۳۰ عنوان کتاب، مطالبی که ذکر شده است، راجع به نکته‌های ناب و جالبی از
تاریخ و
ادب ، در کتب مذکور و معرفی مؤلفان آنها می‌باشد که ابتدا در هر بحث، شخصیت‌های آنان که قابل دست رسی بوده است، ذکر شده و از علماء و بزرگان دیگر، در باره این شخصیت‌ها و کتبشان مطالبی را اشاره نموده است.
بخش اول کتاب که شامل کتب تاریخی است، معمولا مربوط به قرون سوم، چهارم، پنجم و ششم هجری می‌باشد. مؤلف، به محتوای تاریخی این کتب که مورد توجه بیشتر بوده‌اند، اشاره نموده است. وی، در هر کتاب، از جریاناتی که در خلال تاریخ اتفاق افتاده و در کتاب مورد اشاره اش وجود داشته، با ذکر سال واقعه، مطالبی را خاطرنشان کرده است.
در بخش دوم، از کتب ادبی چون «
المفاوضة »، «
الربیع لفرس النعمة »، «
نزهة الناظر » و اجزایی از مراثی
بنی مهذب معریین و جمعی از مراثی
ابو العلاء معری و چند کتاب دیگر نام برده است. بیشتر، در این بخش، به ذکر اشعار برگزیده از کتاب‌های مد نظر اشاره شده است.
بعد از ذکر دو جزء کتاب، ملحقاتی ذکر شده که مربوط به تاریخ ابن ازهر و تاریخ همام بن فضل معری می‌باشد.
فهرست‌های زیر در پایان کتاب، ذکر شده است:
۱. اعلام؛
۲. جماعات؛
۳. اماکن؛
۴. قوافی؛
۵. کتب؛
۶. حضاره؛
۷. سنوات مورخه؛
۸. مصادر و مراجع؛
۹. محتویات کتاب.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
