• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سَحاب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





سَحاب (به فتح سین) از واژگان قرآن کریم به معنای ابرها است.
این واژه ۹ بار در قرآن مجید آمده است.



سَحاب به معنای ابرها است.
اسم جنس جمعى است واحد آن سحابه و جمع آن سُحُب و سَحائب است.
در بيشتر آيات قرآن به مناسبت لفظ وصف و ضمير آن مفرد آمده است. ابرها در حقيقت هواى مرطوب‌اند كه از سطح درياها و اقيانوس‌ها در اثر حرارت خورشید تبخير شده و در هوا متكاثف گرديده به وسيله بادها بطرف خشكى‌ها روى می‌آورند و مانند دريائى بالدار در آسمان شناورند و حامل رحمت پروردگار می‌باشند.


به مواردی از سَحاب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - السَّحابِ (آیه ۱۶۴ سوره بقره)

گاهى وصف سحاب نسبت به لفظ مفرد می‌آيد مثل‌
(وَ السَّحابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ)
(و ابرهايى كه ميان زمین و آسمان قرار گرفته‌اند.)


۲.۲ - السَّحابَ (آیه ۱۲ سوره رعد)

و گاهى نسبت به معنى آن جمع می‌آید. نحو
(وَ يُنْشِئُ‌ السَّحابَ الثِّقالَ)»
(و ابرهاى سنگين بار ايجاد مى‌كند.)


۲.۳ - سَحاباً (آیه ۴۳ سوره نور)

(أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي‌ سَحاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِيها مِنْ بَرَدٍ ...)
يعنى «خداوند ابرى را می‌راند سپس آنرا تأليف و متكاثف می‌كند آنگاه مى‌بينى باران از وسط‌هاى آن بيرون می‌آيد.»

۲.۴ - انتقال ابرها

باد را در نقل و انتقال ابرها نقش عمده‌اى است لذا قرآن بادها را بشارت‌دهنده باران نام می‌برد
(يُرْسِلُ الرِّياحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ ...)
(بادها را به عنوان بشارت، در پيشاپيش باران رحمتش مى‌فرستد....)


۲.۴.۱ - سَحاباً (آیه ۹ سوره فاطر)

(وَ اللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّياحَ فَتُثِيرُ سَحاباً ...)
(خداوند كسى است كه بادها را فرستاد تا ابرهايى را به حركت در آورند. ...)


اين كلمه مجموعا ۹ مرتبه در قرآن مجيد آمده و پيوسته بلفظ «سحاب» است‌.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۳۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۹۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۸۱.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱۶۴.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۵.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱، ص۵۹۷.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۳۹۶.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۴۶.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱، ص۴۵۰.    
۱۰. رعد/سوره۱۳، آیه۱۲.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۵۰.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۴۳۲.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۳۱۶.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۳۳.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۳۴.    
۱۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۱، ص۳۵۱.    
۱۷. نور/سوره۲۴، آیه۴۳.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵۵.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۸۹.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۳۶.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۵۲.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۳۳.    
۲۳. اعراف/سوره۷، آیه۵۷.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۵۷.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۱۹۹.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۱۶۰.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۱۳۷.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۶۶۵.    
۲۹. فاطر/سوره۳۵، آیه۹.    
۳۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۳۵.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۲۵.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۱.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۰۹.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۲۸.    
۳۵. بقره/سوره۲، آیه۱۶۴.    
۳۶. اعراف/سوره۷، آیه۵۷.    
۳۷. رعد/سوره۱۳، آیه۱۲.    
۳۸. نور/سوره۲۴، آیه۴۰.    
۳۹. نور/سوره۲۴، آیه۴۳.    
۴۰. نمل/سوره۲۷، آیه۴۴.    
۴۱. روم/سوره۳۰، آیه۴۸.    
۴۲. فاطر/سوره۳۵، آیه۹.    
۴۳. طور/سوره۵۲، آیه۴۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سحاب»، ج۳، ص۲۳۶.    






جعبه ابزار