سلف (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
سَلَف (به فتح سین و لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای گذشته است. از مشتقات «سَلَف» که در آیات قرآن آمده،
إسلاف به معنای گذراندن و پيش فرستادن است.
سَلَف به معنای گذشته است و گذشتن
مصدر و
اسم هر دو آمده است.
(فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى فَلَهُ ما سَلَفَ ...) (و اگر كسى اندرزى از جانب پروردگارش به او رسد، و از
رباخواری خوددارى كند، سودهاى پيشين و قبل از تحريم از آن اوست....)
(فَجَعَلْناهُمْ سَلَفاً وَ مَثَلًا لِلْآخِرِينَ) «آنها را گذشتگان و مايه
عبرت براى ديگران كرديم.»
(وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ إِلَّا ما قَدْ سَلَفَ ...) (با زنانى كه پدران شما با آنها ازدواج كرده‌اند،
ازدواج نكنيد؛ مگر آنچه در گذشته پيش از نزول اين حكم انجام شده است....)
استثناء از لازم كلام سابق است يعنى اگر در گذشته زنان پدرانتان را نكاح كرده بوديد براى شما گناهى نيست ديگر اين كار را نكنيد نه اينكه اگر پيش از نزول اين آيه نكاح كرده‌ايد حق داريد كه نگاه داريد در
مجمع گويد بعضى گفته‌اند: آنكه قبل از نزول آيه گرفته‌ايد جايز است آن را نگاه داريد. آنگاه از بلخى نقل می‌كند كه اين خلاف
اجماع است و از دين
محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) چنين چيزى دانسته نشده است.
بیضاوی نيز استثنا را از لازم معنى دانسته
ولى طبرسى آنرا منقطع گفته است
يعنى: «لكن آنكه گذشته گناهى ندارند.» ولى معنى آن به نظر ما و بيضاوى اين است: «نكاح زنان پدران گناه است مگر آنكه پيش از نزول اين آيه باشد.»
همچنين است آيه
(وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا ما قَدْ سَلَفَ ...) (و نيز
حرام است بر شما ميان دو
خواهر جمع كنيد؛ مگر آنچه در گذشته واقع شده...)
كه از گرفتن دو خواهر نهى می‌كند.
إسلاف به معنای گذراندن و پيش فرستادن است.
(هُنالِكَ تَبْلُوا كُلُّ نَفْسٍ ما أَسْلَفَتْ ...) (در آن جا، هر كس عملى را كه قبلًا انجام داده است، مى‌آزمايد....)
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سلف»، ج۳، ص۲۹۳.
