• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ست‌الوزراء بنت عمر منجا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ست‌الوزراء بنت عمربن اسع دبن منجّا، بانوی محدّثه اهل دمشق در قرن هفتم و هشتم بود.



وی معروف به وزیره و کنیه‌اش ام‌عبداللّه بود.
[۱] ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، ج۲، ص۱۲۹، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
[۲] ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، ج۹، ص۲۳۷، مصر.



در سال ۶۲۴ متولد شد.
[۳] ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، ج۲، ص۱۲۹، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.

پدرش، قاضی شمس‌الدین عمر (متوفی ۶۴۱)، مقام قضا را برعهده داشت و از علمای عصر خود و شیخ حنبلیان به شمار می‌آمد.
[۴] ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۲۲۵، بیروت.
[۵] محمدبن علی ابن‌طولون، القلائد الجوهریه فی تاریخ الصالحیه، ج۲، ص۵۰۰، چاپ محمداحمد دهمان، تاریخ مقدمه، ۱۴۰۱.



ست‌الوزراء در آغاز نزد پدرش تلمذ کرد و پس از آن مسند شافعی و صحیح بخاری را نزد ابوعبداللّه زبیدی فراگرفت.
[۶] ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، ج۲، ص۱۲۹، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.

در منابع جز این مطلبی درباره استادان وی نیامده است، اما به‌نظر یوسف معتوق،
[۷] صالح یوسف معتوق، جهودالمرأه فی روایه الحدیث، ص ۲۰۲ـ۲۳۰، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
با توجه به روش محدّثان در سماع حدیث از مشایخ فراوان، وی استادان دیگری نیز داشته است.


ست‌الوزراء شاگردان بسیاری داشته است که از جملۀ آنان ابوعبداللّه ذهبی ، ابن‌محب، فخرالدین مصری و صلاح‌الدین علائی بودند .
[۸] ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲ـ۳۸۳، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.
[۹] صالح یوسف معتوق، جهودالمرأه فی روایه الحدیث، ص ۲۰۵ـ۲۱۸، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.

وی را با القاب و اوصافی چون مسنده، دیّنه و صالحه ستوده‌اند.
[۱۰] ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۴۶۹، بیروت.
[۱۱] ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.



ست‌الوزراء دو بار به حج رفت و چهار بار ازدواج کرد که آخرین همسرش نجم‌الدین عبدالرحمان شیرازی بود.
[۱۲] ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۴۶۹، بیروت.
[۱۳] ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.

وی سفرهای بسیاری داشت و دیگر محدّثان جهان اسلام برای شنیدن حدیث نزد او می‌آمدند.
[۱۴] ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، ج۹، ص۲۳۷، مصر.



بیشتر شهرت وی به سبب روایت صحیح بخاری بود،او بار‌ها این کتاب را در دمشق و قاهره روایت کرد.
[۱۵] ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.

صفدی
[۱۶] صلاح‌الدین صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۵، ص۱۱۷، چاپ احمد ارناؤوط و ترکی مصطفی، بیروت ۱۴۲۰/۲۰۰۰.
او را آخرین کسی دانسته که مسند شافعی را روایت کرده است.


ست‌العرب در ۷۱۶ در دمشق وفات یافت و در جامع مظفری در قاسیون به خاک سپرده شد.
[۱۷] عمادالدین ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ج۱۴، ص۹۰، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
[۱۸] ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۴۶۹، بیروت.
[۱۹] ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، ج۹، ص۲۳۷، مصر.



(۱) ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، مصر.
(۲) ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.
(۳) ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
(۴) ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، بیروت.
(۵) محمدبن علی ابن‌طولون، القلائد الجوهریه فی تاریخ الصالحیه، چاپ محمداحمد دهمان، تاریخ مقدمه، ۱۴۰۱.
(۶) عمادالدین ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
(۷) صلاح‌الدین صفدی، الوافی بالوفیات، چاپ احمد ارناؤوط و ترکی مصطفی، بیروت ۱۴۲۰/۲۰۰۰.
(۸) صالح یوسف معتوق، جهودالمرأه فی روایه الحدیث، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.


۱. ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، ج۲، ص۱۲۹، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
۲. ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، ج۹، ص۲۳۷، مصر.
۳. ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، ج۲، ص۱۲۹، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
۴. ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۲۲۵، بیروت.
۵. محمدبن علی ابن‌طولون، القلائد الجوهریه فی تاریخ الصالحیه، ج۲، ص۵۰۰، چاپ محمداحمد دهمان، تاریخ مقدمه، ۱۴۰۱.
۶. ابن‌حجر عسقلانی، الدرر الکامنه فی اعیان المائه الثامنه، ج۲، ص۱۲۹، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
۷. صالح یوسف معتوق، جهودالمرأه فی روایه الحدیث، ص ۲۰۲ـ۲۳۰، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۸. ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲ـ۳۸۳، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.
۹. صالح یوسف معتوق، جهودالمرأه فی روایه الحدیث، ص ۲۰۵ـ۲۱۸، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
۱۰. ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۴۶۹، بیروت.
۱۱. ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.
۱۲. ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۴۶۹، بیروت.
۱۳. ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.
۱۴. ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، ج۹، ص۲۳۷، مصر.
۱۵. ابن‌تغری بردی، المنهل الصافی و المستوفی بعد الوافی، ج۵، ص۳۸۲، چاپ نبیل محمد عبدالعزیز، ۱۹۹۸.
۱۶. صلاح‌الدین صفدی، الوافی بالوفیات، ج۱۵، ص۱۱۷، چاپ احمد ارناؤوط و ترکی مصطفی، بیروت ۱۴۲۰/۲۰۰۰.
۱۷. عمادالدین ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ج۱۴، ص۹۰، چاپ علی شیری، بیروت ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
۱۸. ابن‌رجب حنبلی، کتاب الذیل علی طبقات الحنابله، ج۴، ص۴۶۹، بیروت.
۱۹. ابن‌تغری بردی، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و قاهره، ج۹، ص۲۳۷، مصر.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ست‌الوزراء بنت عمر منجا»، شماره۵۴۴۸.    


رده‌های این صفحه : تراجم | حدیث شناسی | محدثین اهل سنت




جعبه ابزار