• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ساق (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ساق از واژگان قرآن کریم و به قسمتی از بدن گفته می‌شود که ما بين پا و زانو است.



ساق ما بين پا و زانو است‌.


(وَ كَشَفَتْ عَنْ‌ ساقَيْها) «هر دو ساق خويش را عریان كرد.»
جمع آن سوق به ضمّ اول است‌. (فَطَفِقَ مَسْحاً بِالسُّوقِ‌ وَ الْأَعْناقِ) «شروع كرد دست كشيدن به ساق‌ها و گردن‌هاى اسبان
(وَ الْتَفَّتِ‌ السَّاقُ‌ بِالسَّاقِ‌ • إِلى‌ رَبِّكَ يَوْمَئِذٍ الْمَساقُ‌) «ساق به ساق پيچيد آن روز رانده شدن به سوى خداست.» ساق را شدت معنى كرده‌اند در مجمع فرموده از «قامت الحرب على‌ سَاقٍ‌» شدت جنگ را اراده می‌كنند. در نهایه آمده كشف الساق مثل است براى شدّت امر. آيه فوق درباره وقت مرگ است مراد از آن ظاهرا رسيدن دو شدّت به همديگر است. شايد غرض شدّت جدائى از دنیا و شدّت مشاهده عالم برزخ باشد.
(يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ‌ ساقٍ‌ وَ يُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلا يَسْتَطِيعُونَ) «روزى كه كار به شدّت رسد و به سجده دعوت شده و قادر نمی‌شوند.» ابن کثیر در تفسير خود از صحیح بخاری از ابو سعید خدری نقل كرده كه: از حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله) شنيدم می‌فرمود: پروردگار ما ساق خود را عريان می‌كند همه مؤمنين و مؤمنات به آن سجده می‌كنند جز آنان كه در دنيا از روى ریا و سمعه سجده می‌كردند می‌خواهند سجده كنند قامتشان خم نمی‌شود. و گويد: اين حديث در صحيح بخارى و مسلم و غير آن آمده‌ است. و ظاهرش آن است كه حديث را قبول دارد. چه سفاهت عجيبى؟!! قرآن فرمايد (لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ) (لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‌ءٌ) ولى در قبال آن اين گونه افسانه‌ها مورد قبول واقع می‌شود.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۳۵۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۳۶.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۸۷.    
۴. نمل/سوره۲۷، آیه۴۴.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۶۶.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۵۲۲.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۵۱.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۱۱۸.    
۹. ص/سوره۳۸، آیه۳۳.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۰۳.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۰۹.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۷۴۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۱، ص۱۰۱.    
۱۴. قیامة/سوره۷۵، آیات۲۹-۳۰.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۱۳.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۱۸۰.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۰۶.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۱۲۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۰۵.    
۲۰. ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه، ج۲، ص۴۲۲.    
۲۱. قلم/۶۸، آیه۴۲.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۸۴.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۴۳.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۰۹.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۳۸.    
۲۶. ابن کثیر، اسماعیل بن کثیر، تفسیر ابن کثیر، ج۴، ص۴۳۵.    
۲۷. انعام/سوره۶، آیه۱۰۳.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۲۹۲.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۴۰۴.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۵۳۲.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۲۱۳.    
۳۲. شوری/سوره۴۲، آیه۱۱.    
۳۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۶.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۳.    
۳۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۶.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۰۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «سوق»، ج۳، ص۳۵۵.    






جعبه ابزار