رَکْع (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

رَكْع (به فتح راء و سکون کاف) و رُکوع (به ضم راء) از واژگان قرآن کریم به معنای خم شدن و سر پایین آوردن است.
رُكَّع سه بار در قرآن مجید آمده است.
مشتقات رَكْع که در آیات قرآن آمده عبارتند از:

---

رَكْع و رُکوع به معنای خم شدن و سر پایين آوردن است.
جوهری گويد: ركوع به معنى انحناء است و ركوع نماز از آن می‌باشد. «رَكَعَ‌ الشَّيْخُ» يعنى قامتش از پيرى خم شد.
ركوع نماز آن است كه به قدرى خم شود تا اگر بخواهد دست‌ها به زانو برسد.
راغب می‌گويد: ركوع به معنى خم شدن است گاهى در هيئت مخصوص نماز و گاهى در تذلل و تواضع به كار می‌رود خواه تذلل در عبادت باشد يا غير آن.
مجمع ذيل آیه ۴۳ بقره گويد: استعمال آن در خضوع مجاز است و معناى اولى همان انحناء می‌باشد.

---

به مواردی از رَكْع که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - راكِعُونَ‌ (آیه ۵۵ سوره مائده)

(يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ‌ راكِعُونَ‌)
(همانها كه نماز را بر پا مى‌دارند، و در حال ركوع، زکات مى‌دهند.)

۲.۲ - ارْكَعِي‌ (آیه ۴۳ سوره آل عمران)

(يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي‌ مَعَ‌ الرَّاكِعِينَ‌)
(اى مریم! به شكرانه اين نعمت براى پروردگار خود، خضوع كن و سجده به جا آور؛ و با ركوع كنندگان، ركوع كن.)

۲.۳ - ارْكَعُوا (آیه ۴۸ سوره مرسلات)

(وَ إِذا قِيلَ لَهُمُ‌ ارْكَعُوا لا يَرْكَعُونَ‌)
(و هنگامى كه به آن‌ها گفته شود ركوع كنيد ركوع نمى‌كنند.)

۲.۴ - راكِعاً (آیه ۲۴ سوره ص)

(وَ خَرَّ راكِعاً وَ أَنابَ)
(و به سجده افتاد و توبه كرد.)

۲.۵ - رُكَّعاً (آیه ۲۹ سوره فتح)

(تَراهُمْ‌ رُكَّعاً سُجَّداً ...)
(پيوسته آنها را در حال ركوع و سجود مى‌بينى.)

۲.۶ - الرُّكَّعِ (آیه ۱۲۵ سوره بقره)

(أَن طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْعَاكِفِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ)
(خانه مرا براى طواف‌كنندگان و مجاوران و ركوع‌كنندگان سجده‌گزار [نمازگزاران‌] پاكيزه سازيد.)

۲.۷ - الرُّكَّعِ (آیه ۲۶ سوره حج)

(وَ طَهِّرْ بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَ الْقَائِمِينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ)
(و خانه‌ام را براى طواف‌كنندگان و قيام‌كنندگان و ركوع‌كنندگان سجده گزار از آلودگى بت‌ها و از هر گونه آلودگى پاک ساز.)

---

رُكَّع سه بار در قرآن مجید آمده است.

---