رَجْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَجْع (به فتح راء و سکون جیم) و
رُجوع (به ضم راء) و
رُجْعی (به ضم راء و سکون جیم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای برگشتن و برگرداندن است.
از مشتقات این ماده در
نهج البلاغه که به صورت لازم و متعدی هر دو آمده است؛
رُجْعان (به ضم راء) به معنای برگشتن و برگرداندن؛
مَرْجِع (به فتح میم و سکون راء و کسر جیم) که
مصدر میمی است به معنای برگشتن و برگرداندن؛
اِسْتِرْجاع ( به همزه مکسور و سکون سین و کسر تاء و سکون راء) نیز به معنای طلب
رجوع و نیز گرفتن آنچه داده می‌شود است.
از این ماده موارد زیادی در «
نهج‌البلاغه» آمده است.
رَجْع و
رُجوع و
رُجْعی به معنای برگشتن و برگرداندن است و به صورت لازم متعدی هر دو آمده است.
همچنین است
رُجْعان به ضم اوّل و
مَرْجِع که مصدر میمی است.
اِسْتِرْجاع نیز به معنای طلب
رجوع و نیز گرفتن آنچه داده می‌شود است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره
خلافت خویش فرموده:
«لا یُقاسُ بِآلِ مُحَمَّد (علیه‌السّلام) مِنْ هذِهِ الاُمَّةِ اَحَدٌ... هُمْ اَساسُ الدّینِ... الاْنَ اِذْ رَجَعَ الحَقُّ اِلَی اَهْلِهِ وَ نُقِلَ اِلَی مُنْتَقَلِهِ.» «احدی از این
امّت را با
آل محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مقایسه نتوان کرد... آن‌ها اساس دینند... هم اکنون
حق به اهلش برگشته و دوباره به جایی که از آنجا منتقل شده بود بازگردیده است.»
بعد از دفن
حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) خطاب به قبر
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود:
«فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدیعَةُ وَ اُخِذَتِ الرَّهینَةُ. اَمّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ وَ اَمّا لَیْلی فَمُسَهَّدٌ.» گویا منظور آن است که «یا رسول الله تو امانت خویش را خواستی و من برگشت دادم (یعنی
امانت تو برگشت داده شد) و رهن شما توسط خودتان اخذ گردید ولی غصّه من تمام نشدنی و شب‌هایم بی‌خوابی است.»
از این ماده موارد زیادی در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «رَجَع»، ج۱، ص۴۳۴.
