راکِعُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
راکِعُون:
(وَ هُمْ رَاكِعُونَ)راکِعُون از مادّۀ «
رکع» و «
رکوع» گرفته شده و به معنای «خم شدن» و نیز «
تواضع و فروتنی» است، ولی در آیۀ مورد بحث به معنای
رکوع نماز است نه به معنای
خضوع، زیرا در
عرف،
شرع و اصطلاح قرآن، هنگامی که
رکوع گفته می‌شود به همان معنای معروف آن یعنی
رکوع نماز است،
آیه می‌گوید:
«... و آنها که ایمان آورده‌اند و نماز را بر پا می‌دارند و در حال
رکوع،
زکات می‌پردازند» این آیه طبق روایات متعدد و منابع اهل تسنّن در شان
علی (علیه‌السّلام) نازل شده و دراین‌باره مطالب مهمی مطرح است علاوه بر
شأن نزول آیه و روایات متعددی که در زمینۀ انگشتر بخشیدن علی (علیه‌السّلام) در حال
رکوع وارد شده است، ذکر جملۀ:
«یقیمون الصّلاة» در آیۀ مورد بحث نیز شاهد بر این موضوع است و ما در هیچ مورد در
قرآن نداریم که تعبیر شده باشد زکات را با خضوع بدهید، بلکه باید با نیّت خالص و عدم
منّت داد.
به موردی از کاربرد «راکِعُون» در قرآن، اشاره می‌شود:
((إِنَّمَا وَ لِيُّكُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ.) (سرپرست و
ولیّ شما، تنها خداست و
پیامبر او و كسانى كه
ایمان آورده‌اند؛ همان‌ها كه
نماز را بر پا مى‌دارند، و در حال
ركوع، زكات مى‌دهند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
ركوع، در لغت هيات مخصوصه‌اى است در
انسان، و آن عبارت است از خميدگى، و لذا به پير مرد سالخورده‌اى كه پشتش خميده، مى‌گويند شيخ
راكع، يعنى پير خميده، و در عرف شرع عبارتست از هيات مخصوصه‌اى در
عبادت.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «رکع»، ج۲، ص۲۰۳.
