• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دبج (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: حریر (مقالات مرتبط).

دَبَج (به فتح دال و باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای به معنای حریر است. از مشتقات آن در نهج البلاغه دیباج (به کسر دال و سکون یاء) است که به همان معنای حریر می‌باشد. این واژه دو بار در «نهج» به کار رفته است.



دَبَج و ديباج به معنای حرير است.


امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف مغول فرموده: «يَلْبَسُونَ السَّرَقَ وَالدِّيبَاجَ وَيَعْتَقِبُونَ الْخَيْلَ الْعِتَاقَ» سرق (بر وزن شرف) جمع سرقه به معنى تكّه حرير سفيد است. ظاهراً ديباج ناظر به مطلق حرير باشد؛ يعنى: «حريرهاى سفيد و مطلق حرير مى‌پوشند و اسبان اصيل نگهدارى مى‌كنند» شرح‌های خطبه: () اين سخن خبر از غیب است.
آن حضرت درباره طاووس فرموده: «دِيبَاجِهِ وَرَوْنَقِهِ» (اين رنگ‌ها با جذّابى فوق‌العاده و برّاقى و درخشش حرير مانند و صفايش از دگر رنگ‌هاى جهان طبيعت برترى يافته است.) شرح‌های خطبه: ()


این واژه دو بار در «نهج» به کار رفته است.


۱. قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۳۷۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۲۹۶-۲۹۷.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۱۷۰.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۹، خطبه ۱۲۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۴، خطبه ۱۲۴.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۶، خطبه ۱۲۸.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۷، خطبه ۱۲۸.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۴.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۳۵۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۱۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۱۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه ۱۶۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۹۱، خطبه ۱۶۳.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۳۸، خطبه ۱۶۵.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۳۸۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۵۷.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۴.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۹، خطبه ۱۲۸.    
۲۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۶۸، خطبه ۱۶۵.    



قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «دبج»، ج۱، ص۳۷۴.    






جعبه ابزار