دارالسلام فی ما یتعلق بالرؤیا و المنام (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«دارالسلام فی ما یتعلق بالرؤیا و المنام» اثر
حسین بن محمد تقی نوری (متوفی ۱۳۳۰ ق) معروف به
محدث نوری ، درباره
خواب و
تعبیر خواب است. این اثر در ۱۲۹۲ ق، در
سامرا تالیف شده است.
کتاب حاضر با شرح حال مولف به نقل از
طبقات اعلام الشیعه آقا بزرگ طهرانی و برخی تقریظات
و اشعار علما درباره کتاب آغاز شده است. متن اثر در چهار جزء تدوین شده است که دو جزء اول، باب اول کتاب را پوشش داده است. دو جزء دیگر نیز در ده فصل تدوین شده است.
باب اول کتاب پیرامون رؤیاهای ائمه علیه‌السّلام به ترتیب از حضرت ختمی مرتب صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تا سایر
ائمه علیه‌السّلام و ذکر خواب‌های برخی
انبیا مانند
حضرت ابراهیم حضرت آدم و
حضرت ادریس و دیگران در این باب به تفصیل آمده است.
در بخش تتمه این باب نیز رؤیاهایی با موضوعات مختلف مانند وضیت
حضرت علی علیه‌السّلام به
کمیل بن زیاد ، مقام
شهیدین رحمة‌الله‌علیه، و فضیلت علما ذکر شده است.
در اجزای دوم و سوم کتاب نیز مطالب فراوانی در رابطه با خواب ذکر شده که از آن جمله
تدابیر کلیه در اصلاح خواب است. این موضوع در پنج مقام به ترتیب اماکنی که
خوابیدن در آنها
مکروه است، اصلاح زمان
خواب ، تدبیر جای مناسب برای
فراش ،
تدبیر جسم آدمی به هنگام خواب از جهت
آداب و افعالی که شایسته انجام دادن است و
اصلاح و
تهذیب قلب را متذکر شده است.
فصل سوم این بخش نیز دربردارنده بهترین اعمال هنگام
خوابیدن است. در ادامه به ترتیب حروف الفبا، یک سری از موارد اخلاقی ذکر شده است.
در دیگر فصول کتاب نیز موضوعات متنوعی بحث شده است که از آن جمله است: مقدار
خوابیدن، خواب موجودات، اقسام خواب،
حقیقت رؤیا و
رؤیای صادقه و
کاذبه ، دیدن
پیامبر و سایر ائمه علیه‌السّلام در خواب، نوادری که متعلق به خواب و رؤیاست.
در مجموع، کتاب شامل داستان‌هایی از خواب‌های راستین ائمه معصومان علیه‌السّلام و برخی
اولیاء الله است. برای مثال خواب‌هایی که
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم درباره
حضرت علی علیه‌السّلام دیده است، یا عاقبت درست کاران و بدکاران،
پاداش کار نیک، ویژگی و خصوصیات مؤمنان و
شهادت برخی ائمه معصومان علیه‌السّلام از جمله رؤیاهای صادقه‌ای است که در کتاب ذکر شده است.
مرحوم
محدث نوری در جلد چهارم کتاب می‌نویسد: «اگر انسان نسبت به خوراکش مواظبت داشته باشد و دقت کند که چه چیز بخورد و چه مقدار بخورد، روح او
قدرت سیر در اکناف آسمان‌ها را می‌یابد وگرنه برعکس، پرخوری موجب جولان
شیطان در
قلب و خیالش در خواب و بیداری می‌شود.»
محدث نوری در کتاب، مکانهایی که
خوابیدن در آنها
مکروه است را از روایات استنباط نموده که از آن جمله است:
۱- محلی که در آن غیر شخص خواب، شخص دیگری نباشد (به تنهایی در مکانی بخوابد).
۲- بر روی بامی که دور چین ندارد.
۳- اتاقی که در و پوشش نداشته باشد.
۴-
مسجد الحرام و
مسجد النبی .
توضیحاتی درباره برخی الفاظ، عبارات و مطالب کتاب در پاورقی ذکر شده است. در پایان هر جلد از کتاب نیز فهرست مطالب آن ارائه شده است.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
