• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خینکب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



خینکب یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و کلمه‌ای اختصاری است که، بیانگر شرایط انتاج شکل دوم قیاس است.



همان‌گونه که همه قیاس‌های اقترانی حملی یا شرطی دارای یک سلسله قواعد و شرایط عامه بودند، هر یک از اشکال اربعه قیاس اقترانی حملی نیز شروطی دارند که «شرایط اختصاصی» نامیده می‌شوند. شکل دوم دو شرط دارد که در منتج‌بودن آن دخیل است و این دو شرط در قالب رمز «خَینکُب» بیان شده است. «خ» رمز اختلاف، و «ین» رمز مقدمتین و مراد این است که شکل دوم، وقتی منتج است که دو مقدمه آن (صغرا و کبرا) از لحاظ کیفیت با یکدیگر اختلاف داشته باشند؛ یعنی اگر یکی از آن دو موجبه بود حتماً باید آن دیگری سالبه باشد و «کُب» اشاره به شرط دوم است که «ک» رمز کلیت و «ب» رمز کبراست؛ یعنی شکل دوم اگر بخواهد منتج باشد، حتماً باید کبرای آن قضیه کلیه باشد حال موجبه یا سالبه فرقی ندارد.
[۱] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۰۰.
[۳] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۵۷.



در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خوانساری، محمد، منطق صوری.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة.    
مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    


۱. مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۰۰.
۲. سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة، ص۳۰۰.    
۳. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۱۵۷.
۴. مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۳۲.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «خینکب»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۹.    



جعبه ابزار