• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حکمت ۱۲۶ نهج البلاغه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.




وَ قَالَ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ) وَ قَدْ سَمِعَ رَجُلاً يَذُمُّ الدُّنْيا:
آن حضرت شنید مردی‌ به نکوهش دنیا برخاسته، فرمود:

۱. توبيخ الذّامّ للّدنيا

«أَيُّهَا الذَّامُّ للدُّنْیَا،»۱
ای‌ کسی‌ که دنیا را نکوهش می‌ کنی‌،



«الْمُغْتَرُّ بِغُرُرِهَا،»۲
در حالی‌ که به نیرنگ آن فریفته ای‌،



«الْمَخْدُوعُ بِأَبَاطِیلِهَا۳
و به اباطیلش گول خورده ای‌،



«أَتَغْتَرُّ بِالدُّنْیَا ثُمَّ تَذُمُّهَا؟»۴
آیا فریفته دنیایی‌ و آن را مذمّت می‌ نمایی‌؟!



«أَ أَنْتَ الْمُتَجَرِّمُ عَلَيْهَا، أَمْ هِيَ الْمُتَجَرِّمَةُ عَلَيْكَ؟»۵
تو بر گردن دنیا گناه بار می‌ کنی‌ یا دنیا بر گردن تو؟



«مَتَى اسْتَهْوَتْکَ،»۶
چه زمان دنیا تو را سرگردان کرد



«أَمْ مَتى غَرَّتْکَ؟»۷
یا چه وقتی‌ فریبت داد؟



«أَبِمَصَارِعِ آبَائِکَ مِنَ الْبِلَی،»۸
آیا به جایگاهی‌ که پدرانت افتادند و پوسیدند تو را فریفت؟



«أَمْ بِمَضَاجِعِ أُمَّهَاتِکَ تَحْتَ الثَّرَی؟»۹
یا به خوابگاه مادرانت در زیر خاک؟



«كَمْ عَلَّلْتَ بِکَفَّیْکَ،»۱۰
چه اندازه به دستهایت به رفع بیماری‌ اقدام کردی‌!



«وَ كَمْ مَرَّضْتَ بِیَدَیْکَ۱۱
و چه بیمارانی‌ را که مراقبت نمودی‌!



«تَبْغِی لَهُمُ الشِّفَاءَ،»۱۲
شفای‌ آنان را خواهان شدی‌،



«وَ تَسْتَوْصِفُ لَهُمُ الْأَطِبَّاءَ،»۱۳
و از طبیبان تدبیر علاج آنان را درخواست کردی‌،



«(غَداةَ لَا یُغْنی عَنْهُمْ دَواؤُکَ،»۱۴
ولی‌ بامدادان دارویت به آنان بهبودی‌ نمی‌ داد،



«وَ لَا یُجْدی عَلَيْهِمْ بُکاؤُکَ،)»۱۵
و گریه ات به آنان سودی‌ نمی‌ بخشید،



«لَمْ یَنْفَعْ أَحَدَهُمْ إِشْفَاقُکَ،»۱۶
ترس تو برای‌ احدی‌ از آنان نفع نداشت،



«وَ لَمْ تُسْعَفْ فِيهِ بِطِلْبَتِکَ،»۱۷
و درباره او آنچه را خواهانش بودی‌ به آن نرسیدی‌،



«وَ لَمْ تَدْفَعْ عَنْهُ بِقُوَّتِکَ۱۸
و مرگ را به نیرویت از اودفع نکردی‌.



«قَدْ مَثَّلَتْ لَكَ بِهِ الدُّنْیَا نَفْسَکَ،»۱۹
دنیا با وضعی‌ که برای‌ او پیش آورد وضع تو را هم روشن ساخت،



«وَ بِمَصْرَعِهِ مَصْرَعَکَ۲۰
و با قربانگاه او قربانگاه تورانمایاند.

۲. محاسن الدّنيا

«إِنَّ الدُّنْیَا دَارُ صِدْق لِمَنْ صَدَقَهَا،»۲۱
همانا دنیا سرای‌ راستی‌ است برای‌ کسی‌ که با آن به راستی‌ برخورد کند،



«وَ دَارُ عَافِیَة لِمَنْ فَهِمَ عَنْهَا،»۲۲
و خانه عافیت است برای‌ آن که آن را فهمید،



«وَ دَارُ غِنیً لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْهَا،»۲۳
و محلّ توانگری‌ است برای‌ آن که از آن توشه گرفت،



«وَ دَارُ مَوْعِظَة لِمَنْ اتَّعَظَ بِهَا،»۲۴
و جای‌ پند است برای‌ کسی‌ که با آن پند گیرد.



«مَسْجِدُ أَحِبَّاءِ اللهِ،»۲۵
مسجد عاشقان خدا،



«وَ مُصَلَّی مَلاَئِکَةِ اللهِ،»۲۶
و جایگاه نماز فرشتگان،



«وَ مَهْبِطُ وَحْیِ اللهِ،»۲۷
و محل فرود آمدن وحی‌،



«وَ مَتْجَرُ أَوْلِیَاءِ اللهِ،»۲۸
و تجارتخانه اولیاء خداست،



«اکْتَسَبُوا فِيهَا الرَّحْمَةَ،»۲۹
که در آن کسب رحمت کردند،



«وَ رَبِحُوا فِيهَا الْجَنَّةَ۳۰
و بهشت را سود بردند.



«فَمَنْ ذَا یَذُمُّهَا»۳۱
پس چه کسی‌ دنیا را نکوهش می‌ کند



«وَ قَدْ آذَنَتْ بِبَیْنِهَا،»۳۲
در صورتی‌ که دنیا جداییش را اعلام کرده،



«وَ نَادَتْ بِفِراقِهَا،»۳۳
و فراقش را فریاد زده،



«وَ نَعَتْ نَفْسَهَا وَ أَهْلَهَا،»۳۴
و مرگ خود و اهلش را خبر داده،



«فَمَثَّلَتْ لَهُمْ بِبَلاَئِهَا الْبَلاَءَ،»۳۵
با بلای‌ خود برای‌ مردم از بلای‌ آخرت نمونه ساخت،



«شَوَّقَتْهُمْ بِسُرُورِهَا إِلَى السُّرُورِ؟!»۳۶
و آنان را به شادی‌ خود تشویق به شادی‌ آخرت کرد.



«رَاحَتْ بِعَافِیَة،»۳۷
شب را به سلامت گذراند،



«وَ ابْتَکَرَتْ بِفَجِیعَة،»۳۸
و بامداد با بلایی‌ سخت خود را نشان داد،



«ترغِیباً وَ تَرْهِیباً،»۳۹
تا تشویق کند و بترساند،



«وَ تَخْوِیفاً وَ تَحْذِیراً،»۴۰
و بیم دهد و برحذر دارد.



«فَذَمَّهَا رِجَالٌ غَدَاةَ النَّدَامَةِ،»۴۱
مردمی‌ آن را در صبحگاه پشیمانی‌ نکوهش کنند،



«وَ حَمِدَهَا آخَرُونَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ،»۴۲
و دیگران روز قیامت آن را بستایند.



«ذَکَّرَتْهُمُ الدُّنْیَا فَذَکَرُوا،»۴۳
همانان که دنیا تذکرّشان داد متذکر شدند،



«وَ حَدَّثَتْهُمْ فَصَدَّقُوا،»۴۴
و با آنان سخن گفت او را تصدیق کردند،



«وَ وَعَظَتْهُمْ فَاتَّعَظُوا۴۵
و پندشان داد پندش را پذیرفتند.




جعبه ابزار