حَرِّقُوهُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَرِّقُوهُ:
(حَرِّقُوهُ وَ انصُرُوا) از «
تحریق» و در اصل از مادّه «
حَرْق» (بر وزن شرق) به معنى «
سوزاندن» گرفته شده است.
آیه مورد بحث درباره «
سوزاندن»
ابراهیم (علیه‌السلام) به دست
بت‌پرستان است، آنجا كه آتش بر او گلستان مى‌شود.
به موردی از کاربرد حَرِّقُوهُ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قالُوا حَرِّقُوهُ وَ انصُرُوا آلِهَتَكُمْ إِن كُنتُمْ فاعِلينَ) «گفتند: او را بسوزانيد و معبودهاى خود را يارى كنيد، اگر كارى از شما ساخته است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
ابراهيم (علیه‌السلام) گو اينكه با كلام سابقش
الوهیت اصنام را باطل نمود و لازمه ضمنى كلامش اين بود كه شكستن بتها
ظلم نيست و ليكن اين را نيز به طور اشاره فهماند كه اگر تقصير را به گردن بت بزرگ انداخت و اگر به ايشان گفت از بتها بپرسيد، منظورش دفاع از خودش نبود بلكه همه عنوان زمينه‌چينى براى ابطال الوهيت بتها را داشت. به خاطر همين مقدار از سكوت و دفاع نكردن از خود، جرم را به گردن او انداخته محكومش كردند به اينكه بايد در آتش سوخته شود.
و به همين جهت به منظور تحريك عواطف دينى و
عصبیت مردم گفتند: او را بسوزانيد و خدايانتان را يارى كنيد و
امر آنها را بزرگ بداريد و كسى را كه به آنها اهانت كرده مجازات كنيد و اين تهييج و تحريک از جمله
(إِنْ كُنْتُمْ فاعِلِينَ) اگر مرد عمليد به خوبى نمايان است.
آيه مورد بحث درباره «
سوزاندن»
ابراهيم (علیه‌السلام) به دست بت‌پرستان است، آنجا كه آتش بر او گلستان مى‌شود.
گرچه با استدلالات علمى و عملى و منطقى
ابراهيم، همه بت‌پرستان محكوم شدند و خودشان هم در
دل به اين محكوميت اعتراف كردند، ولى
لجاجت و تعصّب شديد آنها مانع از پذيرش
حق شد، به همين دليل جاى تعجب نيست كه تصميم بسيار شديد و خطرناكى درباره
ابراهيم گرفتند و آن كشتن
ابراهيم به بدترين صورت، يعنى
سوزاندن و خاكستر كردن او بود! معمولا رابطه معكوسى ميان «زور» و «
منطق» وجود دارد، هر قدر زور
انسان بيشتر مى‌شود منطق او ضعيف‌تر مى‌گردد، جز در مردان حق كه هرچه قوى‌تر مى‌شوند متواضع‌تر و منطقى‌تر مى‌گردند.
زورگويان هنگامى كه از طريق منطق به جايى نرسيدند فورا تكيه بر زور و قدرتشان مى‌كنند و در مورد
ابراهيم درست از همين برنامه استفاده شد، چنان كه
قرآن مى‌گويد:
«جمعيت گفتند (و فرياد زدند) او را بسوزانيد و خدايان خود را يارى كنيد، اگر كارى از دست شما ساخته است»
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « حَرِّقُوهُ »، ص۴۹۰.
