سبزوار از قدیم در شمار شهرهای پر جمعیت خراسان بوده و «بیهق» نام داشته است. درباره سابقه تشیع در این شهر گویند که «قنبر» یکی از غلامان حضرت علی (علیه‌السّلام) در این دیار سکنی گزیده و مسجدی به نام فرزند وی «شاذان بن قنبر» در بیهق وجود دارد.
با حضور علما در سبزوار حوزه علمیه آن در قرن پنجم تاسیس شد و در حمله مغول به ایران هم‌چون تمامی مدارس دیگر به رکود رفت اما از قرن نهم تا به امروز رو به گسترش و شکوفایی پا نهاد.
گویا مدرسه فخریه از سوی «معز الدوله دیلمی» برای «فخر الدوله» بنا شده است و مدرسه کوی سیار را «امام حسین فوران» (متوفی ۵۱۹ق) از محدثان و علمای نیشابور در قصبه (سبزوار) عمارت کرده است.
«مدرسهفصیحیه» از مدارس این دوره است که توسط حاجی عبدالصانع فصیحی سبزواری (متوفی ۱۱۴۳ق) در سال ۱۱۲۶ق بنا شده است. حاج ملاهادی سبزواری فیلسوف مشهور نزدیک به چهل سال در این مدرسه به تدریس اشتغال داشت و به همین مناسبت به تدریج مدرسه مذکور به مدرسه حاجی معروف شده است.
[۱۱]سلطان‌زاده، حسین، تاریخ مدارس ایران، ص۳۱۳-۳۱۴.
مؤلف گنجینه دانشمندان از چهار مدرسه حاج محمد، شریعتمدار، فخریه و فصیحیه یاد کرده است.
