ابوالعشائر حمدانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالعشائر حمدانی (متوفای ۳۴۹ق)، از امیران شجاع حمدانی در
قرن چهارم هجری قمری بود که به دست رومیان اسیر شد و در اسارت درگذشت.
حسن بن علی بن حمدان، پسر عموی
سیف‌الدوله حمدانی و از امیران شجاع حمدانی است. در حمله‌ای که به فرماندهی سیف‌الدوله حمدانی در سال ۳۶۹ق برای جنگ با رومیان انجام گرفت و تا «خرشنه» پیش رفتند، وی داخل مرزهای روم بود و به آنان پیوست. فرمانده رومیان، لئون فوکاس، برادر امپراتور ناکفور فوکاس شتافت و راه را بر سیف‌الدوله بست و در گردنه‌ای معروف به مغارة الکحل کمین کرد. بدین‌ترتیب، سیف‌الدوله شکست سختی خورد و رومیان، غنایم بسیاری به‌دست آوردند. سیف‌الدوله، نجات یافت و
ابوفراس حمدانی و ابوالعشائر، اسیر و به
قسطنطنیه منتقل شدند و ابوالعشائر در اسارت درگذشت.
متنبّی، طی قصایدی ابوالعشائر را مدح کرد؛ از آن جمله، قصیده‌ای است که در مطلع آن می‌گوید: «آیا می‌بینی دلباختگان بسیارش همواره گریانند؟ گویا این چنین آفریده شده‌اند و این اشک‌ها را خلقت در گوشه چشم‌هایشان به ودیعت گذاشته است!»
و در همان قصیده می‌گوید: «تنها ابوالعشائر، شایستگی رهبری این مردم را داشت؛ نیزه زن قهاری که ضربه نیزه‌اش، جنگیان نیرومند را از پای در می‌آورد و ترسی می‌آفرید و خون‌ریزان می‌کرد.»
و در همان قصیده، متعرّض مدح و توصیف شعرش می‌شود و می‌گوید: «او سراینده مجد و عظمت و معنا بود، و همدمش، سراینده الفاظ؛ هر دوی ما، آفریننده معانی لطیف و رقیق بودیم. همواره مدیحه‌ها را می‌شنوی، اما شیهه اسبان نژاده، با عرعر خران بسیار متفاوت است.»
[متنبی، شعر خود را به شیهه اسب، و اشعار رقبای خود را به عرعر الاغ تشبیه می‌کند
].
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۵۸.
