• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حروف مجهوره

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



حروف مجهوره، حروف آشکارکننده صوت هنگام تلفظ است.



حروف ۲۸ گانه عربی به لحاظ مخفی بودن یا آشکار شدن صوت هنگام تلفظ (داشتن صفت جهر یا همس به دو دسته می‌شوند:

۱.۱ - حروف مجهوره

جهر یعنی آشکار شدن صوت هنگام تلفظ که به سبب ارتعاش تارهای صوتی هنگام خروج حرف ایجاد می‌شود. حروفی که به طور ذاتی این صفت را دارند و با صدای بلند تلفظ می‌شوند «حروف مجهوره» نامیده می‌شوند.
حروف مجهوره ۱۸ حرف هستند. اگر ۱۰ حرف مهموسه را از ۲۸ حرف عربی کم کنیم بقیه مجهوره هستند؛ یعنی: (همزه - ب - ج- د - ذ - ر - ز - ض - ط - ظ - ع - غ - ق - ل - م - ن - و - ی).

۱.۲ - حروف مهموسه

حروفی هستند که هنگام تلفظ، تارهای صوتی ارتعاش نمی‌یابد و صوت حنجره در صدای آن‌ها شنیده نمی‌شود و فقط با هوایی تلفظ می‌شوند که از مخرج آن حروف بیرون می‌آید؛ یعنی بدون کمک گرفتن از تارهای صوتی ادا می‌شوند. این حروف عبارتند از: (ت - ث - ح - خ - س - ش - ص- ف - ک - هـ). حرف مهموسه در این جمله جمع شده است: حثه شخص فسکت.


برای تشخیص حروف مجهور از مهموس می‌توان هر دو گوش را با انگشتان سبابه بست و در این حال اگر صدای حرف تلفظ شده که به صورت ساکن و با کشش ادا می‌شود در جمجمه بپیچد، از حروف مجهور است؛ مانند: حرف «ز» در لفظ «از»؛ اما اگر از صوت مذکور خبری نباشد، از حروف مهموس است؛ مانند: حرف «س» در تلفظ «اس».
[۱] صبره، علی، -۱۹۴۸، العقدالفریدفی فن التجوید، ص۴۰.
[۲] محیسن، محمدسالم، الرائدفی تجویدالقرآن، ص۴۷.
[۳] تهانوی، محمد اعلی بن علی، - ۱۱۵۸؟ ق، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۱، ص۴۴۰.



صفت جهر، صفت همس.


۱. صبره، علی، -۱۹۴۸، العقدالفریدفی فن التجوید، ص۴۰.
۲. محیسن، محمدسالم، الرائدفی تجویدالقرآن، ص۴۷.
۳. تهانوی، محمد اعلی بن علی، - ۱۱۵۸؟ ق، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۱، ص۴۴۰.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «حروف مجهوره».    



جعبه ابزار