حتی (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَتَّى (به فتح جیم و تاء و تشدید تاء)، یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم که از حروف جر است و اگر بر
فعل مضارع وارد شود آن را منصوب می‌کند. گاهی نیز مثل «الی» دلالت بر انتها و غایت می‌کند.
حَتَّى از حروف جرّ است.
حتی، گاهی مثل «الی» دلالت بر انتها و غایت می‌کند مثل:
(لَیَسْجُنُنَّهُ حَتَّی حِینٍ) (تصميم گرفتند او را تا مدّتى زندانى كنند.)
او را تا مدتی زندانی کنند و نحو:
(وَ لَکُمْ فِی الْاَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ اِلی حِینٍ) (و براى شما در زمين، تا زمان معيّنى محل اقامت و وسيله بهره‌بردارى خواهد بود.)
گاهی مابعد آن داخل در حکم ماقبل است مثل: «اکلت السّمکة حتّی راسها»
و چون بر فعل مضارع داخل شود آن فعل منصوب گردد مثل:
(وَ زُلْزِلُوا حَتَّی یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتی نَصْرُ اللَّهِ) (و آنچنان بى‌قرار شدند كه
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و افرادى كه با او
ایمان آورده بودند گفتند: «پس يارى
خدا كى خواهد آمد؟!»)
راغب گوید: اگر مابعدش منصوب باشد آن به معنی «الی ان» است و اگر مرفوع شود به معنای «کی».
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "حتی"، ج۲، ص۱۰۳.
