حتمیت حشر (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

بنابر آیات قرآن کریم روز حشر، حتمی و به دور از شک و تردید است.

---

... واعلموا انکم الیه تحشرون. «و خدا را در روزهای معیّنی یاد کنید! (روزهای ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ ماه ذی حجه). و هر کس شتاب کند، (و ذکر خدا را) در دو روز انجام دهد، گناهی بر او نیست، و هر که تأخیر کند، (و سه روز انجام دهد نیز) گناهی بر او نیست؛ برای کسی که تقوا پیشه کند. و از خدا بپرهیزید! و بدانید شما به سوی او محشور خواهید شد!»
فکیف اذا جمعنـهم لیوم لا ریب فیه ووفیت کل نفس ما کسبت وهم لایظلمون.«پس چه گونه خواهند بود هنگامی که آنها را برای روزی که شکّی در آن نیست (روز رستاخیز) جمع کنیم، و به هر کس، آنچه (از اعمال برای خود) فراهم کرده، بطور کامل داده شود؟ و به آنها ستم نخواهد شد (زیرا محصول اعمال خود را می‌چینند).»

۱.۱ - تفسیر آیه فوق

معنای آیه (خدا داناتر است) این است که کفار وقتی به کتاب خدا دعوت می‌شوند تا درباره آنان حکم کند، از در فریب خوردگی از افتراهایی که خودشان در دین خود زدند، اعراض کردند، و از پذیرفتن حق استکبار نمودند، پس چگونه رفتار می‌کنند، وقتی که ما آنان را برای روزی که در آن شکی نیست یعنی روز فصل قضا، و روز حکم به حق جمع می‌کنیم، و در آن روز هر کسی تمامی آنچه را که کرده باز خواهد گرفت، بدون اینکه مردم در باز پس گرفتن اعمالشان ظلمی شوند، و وقتی مطلب بدین قرار است عقلشان حکم می‌کند به وجوب پذیرفتن این دعوت، و اینکه اعراض نکنند، و از اظهاراتی که حاکی از این پندار است که خدا را بستوه آورده و او را شکست داده‌اند خودداری نمایند، برای اینکه قدرت همه اش از خدا است، و وضعی که کفار دارند ایام مهلتی و آزمایشی بیش نیست.

---

ولـئن متم او قتلتم لالی الله تحشرون.«و اگر بمیرید یا کشته شوید، به سوی خدا محشور می‌شوید. (بنابراین، فانی نمی‌شوید که از فنا، وحشت داشته باشید.)»
.. قل لله کتب علی نفسه الرحمة لیجمعنکم الی یوم القیـمة لا ریب فیه الذین خسرواانفسهم فهم لا یؤمنون.«بگو: آنچه در آسمانها و زمین است، از آن کیست؟ بگو: از آن خداست؛ رحمت (و بخشش) را بر خود، حتم کرده؛ (و به همین دلیل،) بطور قطع همه شما را در روز قیامت، که در آن شک و تردیدی نیست، گرد خواهد آورد. (آری،) فقط کسانی که سرمایه‌های وجود خویش را از دست داده و گرفتار خسران شدند، ایمان نمی‌آورند.)»
.. وانه الیه تحشرون.«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که شما را به سوی چیزی می‌خواند که شما را حیات می‌بخشد! و بدانید خداوند میان انسان و قلب او حایل می‌شود، و همه شما (در قیامت) نزد او گردآوری می‌شوید!»
فوربک لنحشرنهم والشیـطین ثم لنحضرنهم حول جهنم جثیـا. «سوگند به پروردگارت که همه آنها را همراه با شیاطین در قیامت جمع می‌کنیم؛ سپس همه را -در حالی که به زانو درآمده‌اند- گرداگرد جهنم حاضر می‌سازیم.»
وان کل لما جمیع لدینا محضرون. «و همه آنان (روز قیامت) نزد ما احضار می‌شوند!»
لفظ" ان" در اینجا حرف نفی است. و کلمه" کل" مبتدا و تنوینش عوض از مضاف الیه است. و کلمه" لما" به معنای" الا" است. و کلمه" جمیع" به معنای مجموع است. و" لدینا" ظرفی است متعلق به همان مجموع. و کلمه" محضرون" خبری است بعد از خبر، که همان جمیع باشد. بعضی هم احتمال داده‌اند صفت جمیع باشد. به هر حال معنا این است که: " بدون استثناء همه شان دسته جمعی در روز قیامت برای حساب و جزا نزد ما حاضر خواهند شد.
.. وتنذر یوم الجمع لا ریب فیه...(و این گونه قرآنی عربی (فصیح و گویا) را بر تو وحی کردیم تا « ام القری» (مکه) و مردم پیرامون آن را انذار کنی و آنها را از روزی که همه خلایق در آن روز جمع می‌شوند و شک و تردید در آن نیست بترسانی؛ گروهی در بهشتند و گروهی در آتش سوزان! )منظور از یوم الجمع روز قیامت است.
قل الله یحییکم ثم یمیتکم ثم یجمعکم الی یوم القیـمة لا ریب فیه... «بگو: خداوند شما را زنده می‌کند، سپس می‌میراند، بار دیگر در روز قیامت که در آن تردیدی نیست گردآوری می‌کند؛ ولی بیشتر مردم نمی‌دانند.»
قل ان الاولین والاخرین «بگو: اوّلین و آخرین»
لمجموعون الی میقـت یوم معلوم.«همگی در موعد روز معیّنی گردآوری می‌شوند»

---