جوانه گیاه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از مراحل رشد
گیاه که در
آیات قرآن به آن اشاره شده، «
جوانه ردن» است.
جوانه زدن
بذر، اوّلين مرحله رويش
گیاه:
۱. «إِنَّ اللَّهَ فالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوى ...؛
همانا خداوند شكافنده دانه و هسته است....»
۲. «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ ... وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ ...؛
حضرت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله فرستاده خداست، و كسانى كه همراه اویند ... و صفت آنها در
انجیل (
عیسی) همانند زرعى است كه (خداوند)
جوانه‌هاى آن را (از اطرافش) برآورده و تقویت كرده تا كلفت و ستبر شده و بر ساقه‌هاى خود ایستاده....»
جوانه زدن
گياهان، موجب
تعجّب كشاورزان:
«... كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ ...؛
... همانند زرعى است كه (خداوند)
جوانه‌هاى آن را (از اطرافش) برآورده و تقویت كرده تا كلفت و ستبر شده و بر ساقه‌هاى خود ایستاده به طورى كه كشاورزها را به اعجاب وامى‌دارد....»
خداوند، منشأ
جوانه زدن دانه‌ها و هسته‌هاى
گياهان:
«إِنَّ اللَّهَ فالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوى ...؛
همانا خداوند شكافنده دانه و هسته است....»
لزوم مطالعه و تأمّل، در
جوانه زدن و رويش
گياهان از
زمین:
«فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ • أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا • ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا • فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا؛
پس انسان باید به خوراک خویش بنگرد (تا دست قدرت حق را ببیند). ما آب را به ریزش خاصى فرو ریختیم (به شكل باران و برف و تگرگ). سپس این زمین را شكافتیم شكافتنى (متناسب حال
گیاهان و درختان و
چشمه‌ها). پس در آن دانه‌اى رویانیدیم (با اقسام مختلف و بى‌شمار).»»
جوانه زدن بذر
گياهان در بستر
خاک، نمودى روشن از
آیات خداوند:
۱.«وَ آيَةٌ لَهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْناها وَ أَخْرَجْنا مِنْها حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ • سُبْحانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْواجَ كُلَّها مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ ...؛
و نشانه‌اى (روشن، نشانه زمینى در اثبات
توحید و
قدرت ما و
حشر مردم) براى آنها همین زمین مرده است كه ما آن را (به دادن نیروى حیات و قابلیت انبات) زنده كردیم و حبوباتى از آن بیرون آوردیم كه از آن مى‌خورند.منزه است آن كه همه جفت‌ها را آفریده از آنچه زمین مى‌رویاند (مانند درختان،
گیاهان و حیوانات)....»»
۲. «أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ • أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ؛
آیا آنچه را كشت مى‌كنید دیده‌اید؟ آیا شما آن را مى‌رویانید یا ما رویاننده‌ایم؟»
«زرع» به معنای رویاندن و نمو بخشیدن است و استفهام در آیه انکاری است. یعنی شما در رویش دانه کاشته شده و نمو آن نقشی ندارید.
نزول
آب با
برکت از
آسمان، سبب
جوانه زدن و روييدن بذر
گياهان:
۱. «وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَكاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ حَبَّ الْحَصِيدِ • وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِيدٌ؛
و از آسمان آبى پرخیر و بركت (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آوردیم پس به وسیله آن باغ‌ها (ى پردرخت) و دانه‌هاى دروكردنى رویانیدیم. و درختان بلند قامت و باردار
خرما را كه خوشه‌هاى روى هم چیده و (در هر خوشه) میوه‌هاى روى هم چیده دارند.»
۲. «وَ أَنْزَلْنا مِنَ الْمُعْصِراتِ ماءً ثَجَّاجاً • لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَ نَباتاً • وَ جَنَّاتٍ أَلْفافاً؛
و از بادهاى فشارآورنده (به
ابر) و ابرهاى متراكم درهم فشرده، آب ریزان فراوانى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرود آوردیم. تا به وسیله آن دانه‌ها و
گیاهان را (از دل خاک) بیرون آوریم. و باغ‌هایى با درختانى انبوه و در هم پیچیده.»
۳. «أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا • ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا • فَأَنْبَتْنا فِيها حَبًّا؛
آب را به ریزش خاصى فرو ریختیم (به شكل باران و برف و تگرگ). سپس این زمین را شكافتیم شكافتنى (متناسب حال
گیاهان و درختان و چشمه‌ها). پس در آن دانه‌اى رویانیدیم (با اقسام مختلف و بى‌شمار).»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۰، ص۸۰، برگرفته از مقاله «جوانه گیاه».
