جثم (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَثم (به فتح جیم) یا
جُثُوم (به ضم جیم و ثاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای سقوط بر روی و یا نشستن به زانو است. این واژه پنج بار در
قرآن مجید آمده است.
جَثم یا
جُثُوم به معنی سقوط بر روی و یا نشستن به زانو است.
(
مجمع البیان ذيل آيه ۶۷
سوره هود )
(فَأَصْبَحُواْ فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ) (...و صبحگاهان، در خانههايشان به رو افتاده و مرده بودند.)
این کلمه یعنی "جَاثِمِينَ" پنج بار در
قرآن مجید آمده و همه درباره مکذّبین است که به عذاب الهی گرفتار شدند و در ماقبل همه کلمه «اصبحوا» آمده است، مراد از آن مردن و از بین رفتن است. در
النهایة آمده اگر جثوم به معنی سقوط باشد، مراد آن است که در خانههای خود افتادند و مردند و اگر به معنی نشستن باشد معنی این است: «در خانههای خود نشستگان و مقیم شدند» و آن استعاره از مرگ است.
در
نهایه آمده: «نَهَی عَنِ الْمُجَثَّمَةِ». و آن حیوانی است که در جائی قرار میدهند و تیر میزنند تا بمیرد.
در
نهج البلاغه خطبه ۱۳ درباره
مسجد بصره هست:
«کَاَنِّی اَنْظُرُ اِلَی مَسْجِدِهَا کَجُؤْجُؤِ سَفِینَةٍ اَوْ نَعَامَةٍ جَاثِمَةٍ» یعنی «گویا میبینم مسجد بصره را که در میان سیل مانده مانند سینه کشتی یا شتر مرغ نشسته است».
کلمه "جَاثِمِينَ" پنج بار در
قرآن مجید آمده است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "جثم"، ج۲، ص۱۷.