جاثِمِینَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جٰاثِمِينَ:
(فی دارِهِمْ جاثِمینَ)جٰاثِمِينَ: كلمۀ
«جاثم» در اصل از مادّۀ «
جثم» (بر وزن خشم) به معنى «نشستن روى زانو و توقف در يک مكان» است و همچنين به معنى «افتادن به رو» آمده است.
اين تعبير اشاره به آن هنگامى است كه قوم ستيزه‌جو و طغيانگر
ثمود در حالى كه در خواب خوش فرو رفته بودند، ناگهان به پا خاستند همين‌كه بر سر زانو نشستند حادثه به آنها مهلت نداد و براثر وحشت، ترس و يا فروريختن ديوارها و يا صاعقه‌اى كه با آن زلزله همراه بود جان خود را در همان حالت از دست دادند.
به مواردی از کاربرد
جٰاثِمِينَ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُواْ فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ) (سرانجام زمین لرزه آنها را فرا گرفت؛ و صبحگاهان، در خانه‌هایشان به رو افتاده و مرده بودند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
جثوم در
انسان و پرندگان مانند به سینه در افتادن
شتر است.
(فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ) (ولی آنها او را
تکذیب کردند، و به این سبب زلزله آنان را فرا گرفت، و بامدادان در خانه‌های خود به رو درافتاده و مرده بودند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه
جاثمین از ماده
جثم است، و
جثم و همچنین
جثوم در مکان، به معنای نشستن در آن، و یا زانو نهادن بر آن است، و این تعبیر کنایه است از مرگ و معنای آیه این است که: اهل
مدین شعیب را تکذیب کردند، پس زلزله سختی ایشان را گرفت، و صبح همه در خانه‌هایشان مرده بودند، و دیگر از جای خود حرکت نکردند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جٰاثِمِینَ»، ص۳۴۸.
