• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثَرب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ثَرب (به فتح ثاء) یا تَثریب (به فتح تاء) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سرزنش، عتاب کردن و ملامت کردن که حضرت علی (علیه‌السلام) هنگامی که عمر بن ابی سلمه مخزومی را از بحرین به کوفه فراخواند، از این واژه استفاده نموده است.



ثَرب یا تَثریب به معنای سرزنش، عتاب کردن و ملامت کردن آمده است.


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَثْرِیبٍ - نامه ۴۲ (خطاب به ابن ابی سلمه مخزومی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در نامه‌ای خطاب به عمر بن ابی سلمه مخزومی، آنگاه که وی را از بحرین به کوفه فراخواند، فرموده است: «فَإِنِّی قَدْ وَلَّیْتُ النُّعْمَانَ بْنِ عَجْلاَنَ الزُّرَقِیَّ عَلَی الْبَحْرَیْنِ وَ نَزَعْتُ یَدَکَ بِلاَ ذَمٍّ لَکَ وَ لاَ تَثْرِیبٍ عَلَیْکَ فَلَقَدْ أَحْسَنْتَ الْوِلاَیَهَ وَ أَدَّیْتَ الْأَمَانَهَ».
«امّا بعد! من «نعمان بن عجلان زرقى» را فرماندار «بحرين» قرار دادم و اختيار تو را از فرماندارى آن‌جا برگرفتم؛ بدون اين كه اين كار براى تو مذمّت و يا ملامت در برداشته باشد، چرا كه تو زمامدارى را به نيكى انجام دادى و حقّ امانت را ادا نمودى.»
این واژه یک‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۱۸۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج، ص.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۷۲، نامه ۴۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۷۵، نامه ۴۲.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۴، نامه ۴۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۴۷.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۵۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۰، ص۱۴۱.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۸۰.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۱۷۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثرب»، ص۱۸۳.    






جعبه ابزار