تُسْرِفوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تُسْرِفوا:(كُلواْ وَ اشْرَبواْ وَ لا تُسْرِفواْ) «تُسْرِفوا» از مادّه
سَرَف (به فتح سین و راء) به معنای تجاوز از
حد است.
جمله «
(كُلوا وَ اشْرَبوا وَ لا تُسْرِفوا)» بخوريد و بياشاميد و اسراف نكنيد كه در
آیه فوق آمده است، گرچه بسيار ساده به نظر مى‌رسد، اما امروز ثابت شده است كه يكى از مهم‌ترين دستورات بهداشتى همين است.
زيرا تحقيقات دانشمندان به اين نتيجه رسيده كه سرچشمه بسيارى از بيماری‌ها، غذاهاى اضافى است كه به صورت جذب نشده در
بدن انسان باقى مى‌ماند، اين مواد اضافى هم بار سنگينى است براى
قلب و ساير دستگاه‌هاى بدن، و هم منبع آماده‌اى است براى انواع عفونت‌ها و بيماری‌ها، لذا براى
درمان بسيارى از بيماری‌ها، نخستين گام همين است كه اين مواد مزاحم كه در حقيقت زباله‌هاى تن انسان هستند، سوخته شوند و پاک‌سازى جسم عملى گردد.
به موردی از کاربرد «تُسْرِفوا» در قرآن، اشاره می‌شود:
(يا بَني آدَمَ خُذواْ زينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ و كُلواْ وَ اشْرَبواْ وَ لا تُسْرِفواْ إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ) «اى فرزندان
آدم (علیه‌السلام)!
زینت خود را در هنگام رفتن به هر مسجدى، با خود برداريد؛ و از نعمت‌هاى الهى بخوريد و بياشاميد، ولى
اسراف نكنيد كه
خداوند مسرفان را دوست نمى‌دارد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: وقتى
طبیب مخصوص
هارون الرشید كه مردى
نصرانی و
حاذق در
طب بود به
علی بن الحسین بن واقد گفت
کتاب آسمانى شما هيچ دستورى درباره بهداشت و حفظ الصحه ندارد، و حال آن‌كه
سعادت بشر را دو
علم تامين مى‌كند يكى
علم اديان و ديگرى
علم ابدان (طب).
على در جوابش گفت:
خداوند علم ابدان را در كتاب خود در
نصف يک
آیه خلاصه كرده است و آن جمله
(كُلوا وَ اشْرَبوا وَ لا تُسْرِفوا) است.
رسول گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نيز اين معنا را در جمله كوتاه
معده خانه هر دردى است و پرهيز سر آمد هر دوايى است، و بايد كه
حق بدن را در آن‌چه عادتش داده‌اى ادا كنى خلاصه كرده. طبيب نام‌برده فكرى كرد و گفت: آرى، كتاب شما و پيغمبرتان با اين دو جمله دستور ديگرى را براى
جالینوس باقى نگذاشتند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تسرفوا»، ج۲، ص ۳۴۹.
