• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن‌مفلح تقی‌الدین ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ محمد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تقی‌الدین ابواسحاق‌ ابراهیم‌ بن‌ محمد، یکی از شخصیت‌های خاندان‌ اِبْن‌ِ‌مُفْلِح‌، می‌باشد؛ ابن‌مفلح نام‌ افراد خاندانی‌ از فقیهان‌ حنبلی‌ دمشق‌ که‌ در سده‌های‌ ۸ -۱۱ق‌/۱۴-۱۷م‌ دارای‌ مقامات‌ علمی‌ و اجتماعی‌ بوده‌اند. از نسبت‌ رامینی‌ و قانونی‌ برای‌ افراد این‌ خاندان‌ چنین‌ برمی‌آید که‌ اصل‌ خاندان‌ به‌ فلسطین‌ باز می‌گردد.



تقی‌الدین (یا برهان‌الدین‌) ابواسحاق ابراهیم بن‌ محمد بن‌ مفلح (۷۵۱-۸۰۳ق‌/۱۳۵۰-۱۴۰۱م‌).


او از پدر و نیز نیایش‌ جمال‌الدین‌ مرداوی‌، ابن‌قیّم‌ جوزیه‌، ابوالبقاءِ سبکی‌ و دیگران‌ دانش‌ آموخت‌ و در خردسالی‌ (۷۶۰ق‌) به‌ مصر سفر کرد و از قلانسی‌ و خلاطی‌ و ناصرالدین‌ فارقی‌ حدیث‌ شنید.
[۱] ابن‌قاضی‌ شهبه‌، تقی‌الدین‌، التاریخ‌، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۱، به‌ کوشش‌ عدنان‌ درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
[۲] ابن‌حجر، احمد، انباء الغمر، ج۴، ص۲۴۷، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌.

او نیز چون‌ پدرش‌ در مدارس‌ صاحبیه‌ و جوزیه‌ و نیز در دارالحدیث‌ اشرفیه‌ تدریس‌ می‌کرد.
[۵] نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.



مدتی‌ نایب‌ قاضی‌ ابن‌منجا بود و در رجب‌ ۸۰۱ قاضی‌ دمشق‌ شد.
[۶] نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۴۸، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.

هنگام‌ ورود تیمور به‌ شام‌، وی‌ برای‌ برقراری‌ صلح‌ بسیار کوشید، ولی‌ سودی‌ نبخشید.


ابواسحاق‌ سرانجام‌ بر اثر بیماری‌ درگذشت‌ و کنار پدرش‌ دفن‌ گردید.
[۷] ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
[۸] ابن‌ عماد، عبدالحی‌ بن‌ احمد، شذرات‌ الذهب‌، ج۷، ص۲۳، قاهره‌، ۱۳۵۱-۱۳۵۴ق‌.
[۹] نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.



ابن‌حجر عسقلانی‌
[۱۰] ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
یادآور شده‌ که‌ از او حدیث‌ شنیده‌ است‌.

۵.۱ - آثار

اثری‌ با عنوان‌ المقصد الارشد فی‌ ذکر اصحاب‌ احمد که‌ ذیلی‌ بر طبقات‌ الحنابله ابن‌ ابی‌یعلی‌ بود، از آثار او به‌ شمار آمده‌ و گفته‌ شده‌ است‌ که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه ظاهریه‌
[۱۲] ظاهریه‌، خطی‌ (تاریخ‌)، ج۲، ص۴۵۰- ۴۵۱، ریان‌.
موجود است‌.
[۱۳] سخاوی‌، محمد، الضوء اللامع‌، ج۶، ص۶۶، قاهره‌، ۱۳۵۴ق‌.



۱. ابن‌قاضی‌ شهبه‌، تقی‌الدین‌، التاریخ‌، ج۳، ص۲۰۰-۲۰۱، به‌ کوشش‌ عدنان‌ درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
۲. ابن‌حجر، احمد، انباء الغمر، ج۴، ص۲۴۷، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۰ق‌/۱۹۷۰م‌.
۳. سخاوی‌، محمد، الضوء اللامع‌، ج۱، ص۱۶۷- ۱۶۸، قاهره‌، ۱۳۵۴ق‌.    
۴. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۴۶، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.    
۵. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.
۶. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۴۸، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.
۷. ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۸. ابن‌ عماد، عبدالحی‌ بن‌ احمد، شذرات‌ الذهب‌، ج۷، ص۲۳، قاهره‌، ۱۳۵۱-۱۳۵۴ق‌.
۹. نعیمی‌، عبدالقادر، الدارس‌ فی‌ تاریخ‌ المدارس‌، ج۲، ص۸۵، به‌ کوشش‌ جعفر الحسنی‌، دمشق‌، ۱۳۶۷ق‌/۱۹۴۸م‌.
۱۰. ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنه، ج۴، ص۲۴۸، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۱۱. حاجی‌خلیفه‌، مصطفی بن عبدالله، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۱۰۹۸.    
۱۲. ظاهریه‌، خطی‌ (تاریخ‌)، ج۲، ص۴۵۰- ۴۵۱، ریان‌.
۱۳. سخاوی‌، محمد، الضوء اللامع‌، ج۶، ص۶۶، قاهره‌، ۱۳۵۴ق‌.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌مفلح»، ج۴، ص۱۷۹۵.    



جعبه ابزار