تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی، تنافی میان مدلول
استصحاب تعلیقی و تنجیزی را می‌گویند.
تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی، به معنای تنافی میان مدلول
استصحاب حکم تعلیقی مانند:
استصحاب حرمت کشمش در فرض جوش آمدن با مدلول استصحاب
حکم تنجیزی مانند: استصحاب
حلیت کشمش قبل از جوش آمدن می‌باشد؛
برای مثال، اگر گفته شود: «العنب اذا غلی یحرم» و
انگور به کشمش مبدل شود، در حالی که هنوز غلیان پیدا نکرده باشد،
حکم به حلیت آن داده می‌شود و این حلیت، حلیت فعلی و منجز است، اما اگر غلیان پیدا کند،
شک می‌شود آیا آن حلیت منجز از بین رفته یا باقی است؛ در این صورت، از سویی استصحاب تعلیقی می‌گوید: این شی ء در زمانی که انگور بود، اگر جوش می‌آمد،
حرام می‌شد، الآن هم که کشمش شده اگر غلیان پیدا کند، حرام می‌شود. و از سوی دیگر،
استصحاب تنجیزی می‌گوید: کشمش قبل از غلیان،
حلال بود، الآن هم که به جوش آمده، حلیت آن استصحاب می‌گردد. پس لازمه استصحاب تعلیقی، حرمت بعد از غلیان و لازمه استصحاب تنجیزی، حلیت بعد از غلیان است و این دو استصحاب با هم
تعارض می‌کنند.
برخی از
اصولیون بر این باورند که اجرای استصحاب تعلیقی هیچ گاه ثمر بخش نمی‌باشد، زیرا در کنار این استصحاب، یک استصحاب تنجیزی وجود دارد و با هم تعارض نموده و هر دو ساقط می‌شوند. اما مرحوم «
آخوند خراسانی » در پاسخ به آنها می‌گوید: استصحاب تنجیزی نه تنها معارض با استصحاب تعلیقی نیست بلکه پشتوانه آن محسوب شده و آن را مستحکم تر می‌نماید.
بعضی دیگر از اصولیون، برای رفع این تعارض، راه‌هایی بیان کرده‌اند.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۱۴، برگرفته از مقاله «تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی».
