• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ترتیب نزول آیات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در این مقاله به بررسی کیفیت نزول آیات و چینش آن‌ها در سوره معین می‌پردازیم.



این که آیات قرآن به صورتی متفرق و فاقد نظمی خاص نازل شده و سپس بدون نظمی منطقی در سوره‌های مختلف قرار گرفته باشند، گمانی باطل است؛ آیات بیشتر سوره‌های قرآن یکباره نازل شده‌اند.


این مطلب افزون بر سوره‌های کوتاه، شامل بعضی از سوره‌های طولانی قرآن کریم نیز می‌شود؛ مانند: سوره انعام، مائده و توبه؛ اما آیات پاره‌ای از سوره‌های طولانی قرآن به صورت تدریجی نازل شد، و ترتیب تدوین آن در سوره نیز همان ترتیب طبیعی نزول بود؛ به این صورت که ابتدا (بسم الله الرحمن الرحیم) نازل می‌شد و آیات درپی آن می‌آمد تا این که بار دیگر (بسم الله الرحمن الرحیم) نازل می‌شد؛ که این خود نشانه اتمام سوره قبلی و آغاز نزول سوره دیگر بود.


در روایات متعددی به نقل از شیعه و اهل سنت به این مطلب تصریح شده است که امام صادق علیه‌السّلام می‌فرماید: «پایان یک سوره با نزول (بسم الله الرحمن الرحیم) دلیل بر این بود که سوره‌ای دیگر آغاز شده است». تنها در مواردی نادر و انگشت شمار، بنا به پاره‌ای روایات، رسول گرامی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دستور داد تا آیه‌ای ضمن سوره‌ای قرار گیرد که قبلا نازل شده بود.
[۱] عاملی، جعفر مرتضی، ۱۹۴۴ -، حقایق هامة حول القرآن الکریم، ص(۱۴۲-۱۴۵).
[۲] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۸۰.



۱. عاملی، جعفر مرتضی، ۱۹۴۴ -، حقایق هامة حول القرآن الکریم، ص(۱۴۲-۱۴۵).
۲. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۱، ص۲۸۰.



علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ترتیب نزول آیات».    



جعبه ابزار