• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تبکیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تبکیت، یکی از عوامل تقدیم لفظ است.



در لغت، به چیره شدن بر دیگری با دلیل (غلبه کردن به حجت ) «تبکیت» می‌گویند. گاهی گوینده به انگیزه توبیخ و اظهار تعجب از یک امر باطل، لفظی را مقدم می‌کند؛

۱.۱ - مثال

مانند تقدیم مفعول دوم (شرکاء) بر مفعول اول (الجن) در (وجعلوا لله شرکاء الجن...) ؛ "و برای خدا شریکانی از جن قرار دادند".
در اصل «الجن» باید بر «شرکاء» مقدم باشد؛ ولی برای توبیخ، «شرکاء» مقدم شده و ماده استدلال در کلمه «شرکاء» نهفته است؛ به دلیل (لو کان فیهما آلهة الا الله لفسدتا...) .


۱. انعام/سوره۶، آیه۱۰۰.    
۲. انبیا/سوره۲۱، آیه۲۲.    
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۲۳۶.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تبکیت».    



جعبه ابزار