• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




بَضَّ (به فتح باء) یا بضوض به معنای سیلان آب به تدریج می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بی‌وفایی دنیا و مردن همراه با پوسیده شدن بدن از این واژه استفاده نموده است.



بَضَّ (به فتح باء) یا بضوض به معنای سیلان آب به تدریج آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «بضّ الماء سال قلیلا قلیلا.»
«بضاضة و بضوضة»: به معنای نازک شدن پوست توام با چاقی.
«بضّ الرجل: کان رقیق الجلد ناعما فی سمن.»


امام (علیه‌السلام) در رابطه با موعظه و بی‌وفایی دنیا فرموده است: ««فَهَل یَنتَظِرُ أَهلُ بَضَاضَهِ الشّبَابِ إِلّا حوَاَنیِ َ الهَرَمِ ...»؛ آیا اهل شادابی ِ جوانی، جز وقت‌های پیری را انتظار دارد.»
همچنین در رابطه با مردن و پوسیدن می‌فرماید: «و«وَ قَدْ غُودِرَ فِی مَحَلَّهِ الْأَمْوَاتِ رَهِیناً وَ فِی ضِیقِ الْمَضْجَعِ وَحِیداً قَدْ هَتَکَتِ الْهَوَامُّ جِلْدَتَهُ وَ أَبْلَتِ النَّوَاهِکُ جِدَّتَهُ وَ عَفَتِ الْعَوَاصِفُ آثَارَهُ وَ مَحَا الْحَدَثَانُ مَعَالِمَهُ وَ صَارَتِ الْأَجْسَادُ شَحِبَهً بَعْدَ بَضَّتِهَا وَ الْعِظَامُ نَخِرَهً بَعْدَ قُوَّتِهَا»؛ بدن‌ها بعد از طراوت و پرگوشت شدن هلاک گردیدند، و استخوان‌ها بعد از نیرومندی پوسیده شدند.»


این لفظ فقط دوبار در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. مرتضی زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۰، ص۱۲.    
۲. مرتضی زبیدی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۱۰، ص۱۳.    
۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۰، خطبه۸۳.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۱۱، خطبه۸۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَض»، ص۱۴۰.    






جعبه ابزار