اهمیت اجتهاد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هر انسانی در برابر
احکام الهی مسؤولیت دارد و باید رفتار خود را با قوانین و دستورهای الهی هماهنگ سازد و در هر رویدادی باید بر اساس درخواست
شارع عمل کند و با توجه به عدم روشن بودن احکام شرعی در موضوعات نیاز به
اجتهاد می‌باشد.
اسلام مکتبی جامع و منطبق با سرشت آدمی است که در همه عصرها قدرت پاسخ گویی به نیازهای
انسان را دارد. آموزه‌های اسلامی در ۳ بُعد عقاید،
اخلاق و
احکام خلاصه می‌شود. این تعالیم هر کدام در حوزه خود نیازهای انسان را تأمین و هدایت او را تضمین می‌کنند.
فقه و احکام آن در مقام عمل متکفّل شناخت راه صحیح از سقیم و تبیین کننده عمل خوب از بد، براساس مصالح و مفاسد است.
هر انسانی به حکم
عبودیت و بندگی، در برابر احکام الهی مسؤولیت دارد و باید رفتار خود را در همه مراحل زندگی با قوانین و دستورهای الهی هماهنگ سازد؛ از این رو لازم است موضع عملی خویش را در برابر هر رویدادی براساس خواست
شارع مقدّس تعیین کند.
انجام
تکالیف ، جز با معرفت و شناخت ممکن نیست، و یگانه راه شناخت و معرفت تکالیف با‌توجه به صعوبت
احتیاط در همه امور
اجتهاد و
فقاهت است. اگر
احکام شرعی در همه موضوعات، روشن بود، هر مکلّفی می‌توانست حکم را به سادگی شناسایی کند و عمل خویش را بر آن منطبق سازد و نیازی به کاوش و تحقیق نداشت؛ ولی عواملی گوناگون از‌جمله فاصله زمانی ما با زمان
تشریع و نقش علوم گوناگون دیگر، سبب ابهام در شناخت احکام شده است و همین امر سبب پیدایش و گسترش علم
فقه شده تا با
استنباط و
اجتهاد ، احکام و وظایف مکلّفان مشخّص شود و آنان بتوانند اعمال خود را در
عبادات ،
معاملات ، سیاسات و امور کیفری بر
شریعت منطبق سازند و چون این کار، امری نظری و نیازمند صرف وقت برای تعلّم است و اگر همه افراد به تحصیل ملکه اجتهاد و فقاهت بپردازند، نظام معیشتی جامعه مختل می‌شود، تنها گروهی به آن اقدام می‌کنند و دیگران به آنان مراجعه و احکام را از آنان فرامی‌گیرند.
در سایر علوم نیز چنین است که برای رفع نیاز جامعه افرادی با صرف وقت و
تعلیم و تعلّم، نیازهای هم‌نوعان خود را برطرف می‌سازند و مردم نیز در رشته‌های غیر تخصّصی خود به متخصّص آن مراجعه می‌کنند، تا آن‌جا که رجوع غیرمتخصّص به متخصّص، سیره عقلایی شناخته شده است.
دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله«اجتهاد».
